સૌર ઊર્જાની ક્ષમતા વધીને 104 ગીગાવોટ થઈઃ પ્રહલાદ જોશી

અમદાવાદઃ ભારતના પુનઃપ્રાપ્ય ઊર્જા ક્ષેત્ર અંતર્ગત દેશની અગ્રણી સ્વચ્છ ઊર્જા સંક્રમણ કંપની વારી એનર્જી લિમિટેડના ગુજરાતના ચીખલીમાં અદ્યતન 5.4 ગીગાવોટ સોલર સેલ ગીગાફેક્ટરી / મેન્યુફેક્ચરિંગ ફેસિલિટીનું આજે ઉદ્ઘાટન કરવામાં આવ્યું. આ પ્રસંગે નવીન અને પુનઃપ્રાપ્ય ઊર્જાનાં મંત્રી પ્રહલાદ જોશી, જળ શક્તિ મંત્રી સી. આર. પાટીલ, ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્રભાઈ પટેલ, ગુજરાતનાં વરિષ્ઠ મંત્રીઓ જેમકે ઊર્જા અને પેટ્રોરસાયણ મંત્રી કનુભાઈ દેસાઈ; ઉદ્યોગ, નાગરિક ઉડ્ડયન, શ્રમ અને રોજગાર મંત્રી બલવંતસિંહ રાજપૂત; ગૃહ, રમતગમત અને યુવા રાજ્યમંત્રી હર્ષભાઈ સંઘવી; પર્યાવરણ, આબોહવામાં પરિવર્તન અને જળ સંસાધન રાજ્ય મંત્રી મૂકેશભાઈ પટેલ તથા વન નેશન વન ઇલેક્શનનાં ચેરપર્સન શ્રી પી. પી. ચૌધરી ઉપસ્થિત રહ્યાં હતા. આશરે 101 એકરના બિલ્ટ-અપ એરિયા સાથે 150 એકર જમીનમાં પથરાયેલી આ સુવિધા રાષ્ટ્ર માટે સ્થાયી ઊર્જા ભવિષ્ય માટે અમારી કટિબદ્ધતાનું પ્રતીક છે. ભારતના સૌથી મોટા અદ્યતન સોલાર સેલ ઉત્પાદન પ્લાન્ટ તરીકે, આ સીમાચિહ્નરૂપ સિદ્ધિ સ્થાનિક સૌર પુરવઠા શૃંખલાને મજબૂત કરવા અને આયાત પરની નિર્ભરતાને ઘટાડવાની દિશામાં એક નિર્ણાયક પગલું છે. જ્યારે વૈશ્વિક સૌર ઊર્જા વેલ્યુ ચેઇન ઇકોસિસ્ટમમાં ચોખ્ખા નિકાસકાર અને સક્ષમકર્તા તરીકે દેશની કૂચમાં પણ અગ્રેસર છે.

પ્રહલાદ જોશીએ જણાવ્યું હતું કે, "આ ભવ્ય સુવિધા ભારતની ભાવનાને મૂર્તિમંત કરે છે અને વૈશ્વિક પુનઃપ્રાપ્ય ઊર્જાનાં પરિદ્રશ્યમાં ભારતની વધતી જતી કુશળતાના સ્વરૂપે ઊભી છે. સ્વદેશી ઉત્પાદન પ્રત્યેની વારીની પ્રતિબદ્ધતા સ્વચ્છ ઉર્જા તકનીકો માટે વૈશ્વિક ઉત્પાદન કેન્દ્ર તરીકે ભારતને સ્થાપિત કરવાના આપણા રાષ્ટ્રીય દ્રષ્ટિકોણ સાથે સંપૂર્ણ રીતે સુસંગત છે. આ પ્લાન્ટ માત્ર સ્થાનિક જરૂરિયાતોને જ પૂર્ણ નહીં કરે, પરંતુ ભારતને અદ્યતન સૌર તકનીકોના મુખ્ય નિકાસકાર તરીકે સ્થાન આપશે." પ્રહલાદ જોશીએ વધુમાં જણાવ્યું હતુ કે, આજનો દિવસ માત્ર વારી એનર્જી માટે જ નહીં, પરંતુ ગુજરાત અને આપણા દેશ માટે પણ એક યાદગાર દિવસ છે. વેદો અને ઉપનિષદો સહિત આપણાં પવિત્ર ગ્રંથોએ માનવતા અને પર્યાવરણ વચ્ચે સંવાદિતાનાં મહત્ત્વ પર હંમેશાં ભાર મૂક્યો છે.

ગાયત્રી મંત્રના મહત્વ વિશે વાત કરતા તેમણે જણાવ્યું કે, હજારો વર્ષ પહેલાં લખાયેલો આ મંત્ર સૂર્યની દિવ્ય ઊર્જાને સમર્પિત છે. આજે પણ કરોડો ભારતીય લોકો તેમના દિવસની શરૂઆત આ પવિત્ર મંત્રથી કરે છે. જ્યારે સૂર્ય નમસ્કાર દ્વારા સૂર્ય ભગવાનને આદર આપે છે. હવે જ્યારે આપણે આ ઊંડી આધ્યાત્મિક પરંપરાને પ્રતિબિંબિત કરીએ છીએ, ત્યારે આઘાત લાગે છે કે 2014 સુધી ભારતે નવીનીકરણીય ઊર્જા અને ટકઉપણાના ક્ષેત્રોમાં કોઈ પ્રગતિ કરી ન હતી. ટકાઉપણાના વૈશ્વિક નકશા પર અમે ક્યાંય જોવા મળ્યા ન હતા. પ્રહલાદ જોશીએ કહ્યું કે, પ્રધાનમંત્રી મોદીજીએ 2014માં પદ સંભાળ્યા પછી જ પર્યાવરણીય સ્થિરતા પ્રત્યેનો ભારતનો અભિગમ બદલવાનું શરૂ થયું. આપણે માત્ર વૈશ્વિક ઊર્જા ક્રાંતિમાં જ ભાગ લઈ રહ્યા નથી, પરંતુ અમે તેનું નેતૃત્વ કરી રહ્યા છીએ. આજે આપણે વિશ્વમાં ત્રીજી સૌથી મોટી પુનઃપ્રાપ્ય ઊર્જાની ક્ષમતા બની ગયા છીએ. છેલ્લાં 10 વર્ષમાં દેશમાં સૌર ઊર્જાની ક્ષમતામાં અસાધારણ વૃદ્ધિ થઈ છે, જે વર્ષ 2014માં 2.82 ગીગાવોટ હતી, તે આજે 104 ગીગાવોટ થઈ છે, જે નોંધપાત્ર 3580 ટકાનો વધારો દર્શાવે છે.

પ્રહલાદ જોશીએ જણાવ્યું કે, મોડ્યુલ ઉત્પાદનમાં પણ ભારતે હરણફાળ ભરી છે અને તેની ક્ષમતા વર્ષ 2014માં 2 ગીગાવોટથી વધીને આજે 80 ગીગાવોટ થઈ છે. 2014માં સોલાર સેલ અને વેફર (સિલિકોન)નું ઉત્પાદન અસ્તિત્વમાં ન હતું, પરંતુ આજે ભારત 25 ગીગાવોટ સેલ્સ અને 2 ગીગાવોટ વેફર્સ (સિલિકોન)નું ઉત્પાદન કરે છે. આને વધુ વેગ આપવા માટે, સરકારે માર્ગદર્શિકા જારી કરી છે જેમાં જણાવાયું છે કે પ્રોજેક્ટ્સમાં ઉપયોગમાં લેવાતા તમામ સોલર પીવી મોડ્યુલોએ 1 જૂન, 2026થી શરૂ થનારી એએલએમ લિસ્ટ -2 માંથી તેમના સોલર સેલ મેળવવાના રહેશે. વર્ષ 2030 સુધીમાં આ પહેલ ભારતની પુનઃપ્રાપ્ય ઊર્જાનાં પ્રયાસોને નવી ઊંચાઈઓ પર લઈ જશે. અમને વિશ્વાસ છે કે સોલાર મોડ્યુલનું ઉત્પાદન આસમાનને આંબી જશે અને તે સમય સુધીમાં 150 ગીગાવોટ સુધી પહોંચી જશે. સૌર કોષો માટેની અમારી ક્ષમતા વધીને 100 ગીગાવોટ સુધી પહોંચી જશે, જેમાં વેફર (સિલિકોન)નું ઉત્પાદન 40 ગીગાવોટ સુધી પહોંચશે.

તેમણે વધુમાં કહ્યું કે, પ્રધાનમંત્રી મોદીજીના નેતૃત્વમાં ભારતે સૌર ઊર્જાના વૈશ્વિક વિકાસને વેગ આપવા માટે આંતરરાષ્ટ્રીય સૌર ગઠબંધનની સહ-સ્થાપના કરી હતી. અત્યારે 100થી વધારે દેશોએ આઇએસએ મારફતે હરિયાળા ભવિષ્ય માટે પ્રતિબદ્ધતા વ્યક્ત કરી છે. ઘણા વર્ષોથી એક દેશ (ચીન) નવીનીકરણીય અને નવા યુગના સંસાધનોના ક્ષેત્રમાં પ્રબળ શક્તિશાળી રહ્યો છે. પરંતુ આજે ભારત વિશ્વામિત્ર તરીકે ઉભરી રહ્યું છે, વૈશ્વિક દક્ષિણનો અવાજ બની રહ્યું છે અને એક નવી વિશ્વ વ્યવસ્થાનું નેતૃત્વ કરી રહ્યું છે. વૈશ્વિક દક્ષિણનો અવાજ બની રહ્યું છે અને નવી વિશ્વ વ્યવસ્થાનું નેતૃત્વ કરી રહ્યું છે. તેમણે કહ્યું કે, વિશ્વમાં 195 દેશો છે, પરંતુ પીએમ મોદીના વિઝનરી નેતૃત્વ હેઠળ ભારતે જ વન સન, વન વર્લ્ડ, વન ગ્રિડ (ઓએસઓડબલ્યુઓજી) પહેલ શરૂ કરી હતી. આ જ કારણ છે કે, આજે જ્યારે યુરોપિયન યુનિયન કોલેજ ઓફ કમિશનર્સ યુરોપિયન ખંડની બહાર તેની પ્રથમ મુલાકાત લે છે, ત્યારે તેઓ ભારતને પસંદ કરે છે.

પ્રહલાદ જોશીએ જણાવ્યું કે, આજે આંતરરાષ્ટ્રીય ઊર્જા એજન્સી હોય, વિશ્વ આર્થિક મંચ હોય, આઈએમએફ હોય કે વિશ્વ બેંક, આ બધા ભારતને નેતૃત્વના દીવાદાંડીના રૂપમાં જોઈ રહ્યા છે. આ બધું આપણા પીએમ મોદીજીના વિઝન, સ્પીડ અને સ્કેલના કારણે જ શક્ય બન્યું છે. તેઓ ગુજરાતની આ ધરતીના સપૂત છે, અને નેતૃત્વનો વારસો જે આ ધરતીએ આપણને આપ્યો છે, તેને આગળ વધાર્યો છે. આ ધરતીએ આપણને મહાત્મા ગાંધી અને સરદાર પટેલ આપ્યા. આ ભૂમિએ ભારતને તેની ઉદ્યોગસાહસિક ઓળખ આપી છે. ગુજરાતમાં જ રિન્યુએબલ એનર્જીની ગ્રોથ ગાથા શરૂ થઈ હતી. જ્યારે મોદી આ રાજ્યના મુખ્યમંત્રી હતા, ત્યારે તેની શરૂઆત થઈ હતી. આજે ગુજરાત એક એવું મોડેલ બની ગયું છે, જેને હવે ભારતભરમાં વિસ્તૃત કરવામાં આવ્યું છે, જેણે રાષ્ટ્રીય માપદંડ સ્થાપિત કર્યો છે. આ સંદર્ભમાં મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલજી પણ મોદીજીના વિઝનને આગળ વધારવામાં તેમના નેતૃત્વ માટે પ્રશંસાને પાત્ર છે. ગુજરાત આ નિર્ણાયક ક્ષેત્રમાં અગ્રેસર રહે તે માટે તેઓ સુનિશ્ચિત કરી રહ્યા છે. અન્ય રાજ્યોને નવીનીકરણીય ઉર્જાના ક્ષેત્રમાં ગુજરાતના વિકાસના મોડેલને અપનાવવા માટે પ્રોત્સાહિત કરું છું. અન્ય રાજ્યોએ ઉદ્યોગો માટે અનુકૂળ વાતાવરણ ઉભું કરવા અને નવીનીકરણીય ઉર્જામાં રોકાણ કરવાના ગુજરાતના ઉદાહરણમાંથી શીખવું જોઈએ.

તેમણે કહ્યું કે, મિત્રો હું એ જણાવવા માંગું છું કે, વર્લ્ડ ઇકોનોમિક ફોરમ દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા ફ્યુચર ઓફ જોબ્સ રિપોર્ટ 2025 અનુસાર, ગ્રીન ટ્રાન્ઝિશન જેવા ક્ષેત્રોમાં વૈશ્વિક સ્તરે રોજગારીનું સર્જન થવાથી 2030 સુધીમાં 17 કરોડ નોકરીઓ મળશે. આ સંખ્યામાં ફાળો આપવો એ આ 5.4 ગીગાવોટ સોલર સેલ મેન્યુફેક્ચરિંગ પ્લાન્ટ દ્વારા પેદા થયેલી નોંધપાત્ર સંખ્યામાં નોકરીઓ પણ હશે. આ સુવિધા સ્થાનિક રહેવાસીઓ અને વ્યાવસાયિકો બંને માટે અસંખ્ય તકો ઉભી કરશે.

પ્રહલાદ જોશીએ કહ્યું કે, ગુજરાત એક એવું રાજ્ય છે જ્યાં કુલ ઊર્જા ક્ષમતાના 57 ટકા હિસ્સો રિન્યુએબલ્સ બનાવે છે, જ્યારે થર્મલ એનર્જીનો હિસ્સો 43 ટકા છે. જો કે, મને લાગે છે કે કેન્દ્ર સરકારની મુખ્ય યોજનાઓ હેઠળ રાજ્યમાં તેની પ્રગતિ વધારવાની વધુ સંભાવના છે. પીએમ સૂર્ય ઘર: મફત વીજળી યોજના હેઠળ અત્યાર સુધીમાં કુલ 3.85 લાખ ઇન્સ્ટોલેશન થયા છે. આ સંખ્યાને વેગ આપવાની જરૂર છે. સાથીઓ, ગુજરાતનો જુસ્સો માત્ર વેપાર-વાણિજ્ય કરવાનો નથી. તે જવાબદારીપૂર્વક અને ટકાઉ રીતે વ્યવસાય કરવા વિશે છે. અમને એ વાતનો ગર્વ છે કે આ પ્લાન્ટ તેની સંપૂર્ણ ક્ષમતા સાથે ભારતને સૌર ઊર્જામાં વૈશ્વિક પાવરહાઉસ બનાવવામાં પ્રદાન કરશે.