પર્યાવરણને થતા નુકસાન માટે ગ્લોબલ સાઉથ જવાબદાર નથી: પિયુષ ગોયલ

નવી દિલ્હીઃ ગ્લોબલ સાઉથ વૈશ્વિક પર્યાવરણીય નુકસાન માટે જવાબદાર નથી, પરંતુ તે વિકસિત દેશો દ્વારા થયું છે જેમણે ઓછા ખર્ચે ઉર્જાનો લાભ માણ્યો હતો. કેન્દ્રીય વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ મંત્રી પિયુષ ગોયલે આજે નવી દિલ્હીમાં કન્ફેડરેશન ઓફ ઇન્ડિયન ઇન્ડસ્ટ્રી (સીઆઇઆઇ) પાર્ટનરશિપ સમિટ 2024ના ઉદ્ઘાટન સત્રને સંબોધન દરમિયાન આ વાત કહી હતી. આ સમિટમાં ઇટાલિયન રિપબ્લિક, ઇઝરાયલ, ભૂતાન, બહેરીન, અલ્જીરિયા, નેપાળ, સેનેગલ, દક્ષિણ આફ્રિકા, મ્યાનમાર, કતાર અને કમ્બોડિયા સામ્રાજ્યના વાણિજ્ય મંત્રાલયના વિદેશ મંત્રીના વેપાર મંત્રીઓ ભાગીદાર દેશો હતા.

પિયુષ ગોયલે જણાવ્યું હતું કે, દરેક ભાગીદાર દેશોએ પર્યાવરણ અને સ્થાયીત્વ પ્રત્યે સહિયારી જવાબદારીઓ સહિયારી છે, પણ સમિટમાં ઉપસ્થિત દેશો પર્યાવરણને થયેલા નુકસાન માટે જવાબદાર નથી. તેથી, સહિયારી સપ્લાય ચેઇન અને ટકાઉપણા પ્રત્યેની જવાબદારીઓ સામાન્ય પરંતુ અલગ-અલગ જવાબદારી દ્વારા પૂરી કરવી પડશે, એમ તેમણે જણાવ્યું હતું. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, જ્યારે બધાએ સાથે મળીને કામ કરવાનું છે, ત્યારે પર્યાવરણીય સમસ્યામાં દરેકને તેમના પ્રદાનના આધારે જવાબદારી આપવાની જરૂર છે.

પિયુષ ગોયલે જણાવ્યું હતું કે, ભારત ગ્લોબલ સાઉથનાં દેશોને મૈત્રીપૂર્ણ અને ભાગીદારીનો વિશ્વસનીય હાથ પ્રદાન કરે છે. સત્રમાં ઉલ્લેખિત સામાન્ય થીમ્સ શેર કરતા, તેમણે ધ્યાન દોર્યું હતું કે સ્થિરતા, અવકાશ, ઉપગ્રહ અને ટકાઉપણાની સૌથી વધુ ચર્ચા ઉપસ્થિત અધિકારીઓ દ્વારા કરવામાં આવી હતી અને ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે આજે વિશ્વને આ ચર્ચાઓની જરૂર છે.

પિયુષ ગોયલે જણાવ્યું હતું કે, આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ (એઆઇ) અને ઓટોમેશન રોજગારીનાં ભવિષ્ય અને બદલાતી રોજગારીની પ્રોફાઇલને અનુકૂળ થવા જરૂરી કૌશલ્યો પર અસર કરશે. તેમણે કહ્યું હતું કે, ટેકનોલોજી જીવનની કાયાપલટ કરશે અને આજીવિકાની પ્રકૃતિમાં પરિવર્તન લાવશે, પણ પરંપરા અને સંસ્કૃતિને સમાનરીતે જાળવવાની જરૂર પડશે. તેથી, તે એક તરફ પરંપરા અને વારસો અને બીજી તરફ તકનીકીનું મિશ્રણ હોવું જરૂરી છે, એમ તેમણે નોંધ્યું હતું.

તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, લોકો અને પ્રક્રિયાઓ એમ બંનેનું સશક્તિકરણ વૃદ્ધિ માટે ચાવીરૂપ છે. ભારત ઉચ્ચ આકાંક્ષાઓ ધરાવતા યુવાનોના વિશાળ ભંડાર સાથે આગળ વધી રહ્યું છે એ બાબત તરફ ધ્યાન દોરતાં તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, આવતીકાલના પડકારોનો સામનો કરવા માટે તેમને શિક્ષણ અને કૌશલ્ય સાથે સશક્ત બનાવવાની જરૂર છે. તેનાથી વેપાર-વાણિજ્યમાં સરળતા અને જીવનની સરળતા ઊભી થશે.

ભાગીદાર દેશોના અર્થતંત્રને મજબૂત બનાવવા અંગે બોલતા મંત્રીએ ભવિષ્યને ભંડોળ પૂરું પાડવા નાણાકીય સ્થિરતા સુનિશ્ચિત કરવા તરલતાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો. આ અંગે વધુ જણાવતાં મંત્રીએ નોંધ્યું હતું કે, જીવનશૈલીની સાથે તરલતા પર વધારે ઊંડા ચિંતનની જરૂર છે. વપરાશનો કચરો વિશ્વને રહેવા માટે વધુ સારી જગ્યા બનાવશે નહીં અને વિશ્વએ જીવનશૈલી અને સર્ક્યુલર ઇકોનોમી પર ચિંતન કરવું પડશે, તેમણે ઉમેર્યું હતું કે સારી જીવનશૈલીના લક્ષ્યને આગળ ધપાવતી વખતે આપણે કચરા અને કાર્બન ફૂટપ્રિન્ટ વિશે સભાન રહેવું પડશે જે આપણે છોડીએ છીએ. મંત્રીએ ઉમેર્યું હતું કે, વપરાશની પેટર્નને અંકુશમાં લેવાની જરૂર છે અને પર્યાવરણીય પડકાર એ ઉત્પાદન મારફતે ઉત્સર્જિત થતા કાર્બનનું કાર્ય નથી. તેમણે કહ્યું કે આ મુદ્દાને વપરાશને કારણે થતાં કાર્બન ફૂટપ્રિન્ટના કાર્ય તરીકે જોવાની જરૂર છે.

પોતાનાં સંબોધન દરમિયાન પિયુષ ગોયલે દુનિયાભરની તમામ વિકાસલક્ષી પ્રવૃત્તિઓનાં હાર્દમાં સર્વસમાવેશકતા વિશે વાત કરી હતી. પિયુષ ગોયલે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, નવીનતા, ઉદ્યોગ, માળખાગત સુવિધા, રોકાણ અને પહેલથી દેશોને ઝડપથી સર્વસમાવેશક બનવામાં મદદ મળશે. મંત્રીએ વૃદ્ધિ અને સર્વસમાવેશકતાને પ્રોત્સાહન આપવા ભાગીદાર દેશો વચ્ચે વૈશ્વિક વેપાર અને પર્યટન વધારવાની જરૂરિયાત પર પણ વાત કરી હતી. તેમણે ઊર્જા, વિશ્વમાં આર્થિક વિકાસમાં ચાલકબળ અને એકમાત્ર ફાળો આપનાર પર પણ ભાર મૂક્યો હતો. ઊર્જા ભવિષ્ય નક્કી કરશે, એમ તેમણે કહ્યું હતું.

શિખર સંમેલનનો ઉલ્લેખ કરતાં મંત્રીએ નોંધ્યું હતું કે, ભાગીદાર દેશો વચ્ચે સમન્વય સ્થાપિત થવાથી દુનિયાને એકતાનો સંદેશો મળી શકે છે. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, ભારત હંમેશા શાંતિ, સંવાદ અને મુત્સદ્દીગીરીની તરફેણમાં ઊભું રહ્યું છે, જેનું સૂચન પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીએ કર્યું હતું, અત્યારે દુનિયા જે ભૂ-રાજકીય પડકારોનો સામનો કરી રહી છે, તેના માટે તેમને પ્રોત્સાહન આપવું પડશે. વધુમાં, તેમણે ભાગીદાર દેશોએ સામાન્ય શાંતિ અને સમૃદ્ધિ માટે એકબીજાના હિતોને સંરેખિત કરવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો.