સદીના અંત સુધીમાં હિન્દુ કુશ હિમાલયનો 75% બરફ પીગળી શકે છે, લગભગ બે અબજ લોકો પ્રભાવિત થશે
હિન્દુકુશ હિમાલયની હિમનદી નદીઓને પાણી પૂરું પાડે છે, જે લગભગ 2 અબજ લોકોની જીવનરેખા છે. જો વૈશ્વિક તાપમાનમાં બે ડિગ્રી સેલ્સિયસનો વધારો થાય છે, તો આ સદીના અંત સુધીમાં ત્યાંનો 75 ટકા બરફ પીગળી શકે છે. આ માહિતી એક અભ્યાસમાં આપવામાં આવી છે.
પ્રતિષ્ઠિત જર્નલ 'સાયન્સ'માં પ્રકાશિત થયેલા આ અભ્યાસમાં જણાવાયું છે કે જો વિશ્વ તાપમાનને 1.5 ડિગ્રી સેલ્સિયસ સુધી મર્યાદિત કરે (જેમ કે 2015ના પેરિસ કરારમાં નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું), તો હિમાલય અને કાકેશસ પ્રદેશોમાં 40-45 ટકા ગ્લેશિયર બરફ બચાવી શકાય છે. પરંતુ જો વર્તમાન આબોહવા નીતિઓ ચાલુ રહે અને વિશ્વ 2.7 ડિગ્રી સેલ્સિયસ ગરમ થાય, તો વિશ્વનો માત્ર 25 ટકા બરફ જ બચી શકશે.
કયા વિસ્તારો સૌથી વધુ પ્રભાવિત થશે?
યુરોપના આલ્પ્સ, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ અને કેનેડાના રોકી પર્વતો અને આઇસલેન્ડ સૌથી વધુ પ્રભાવિત થશે. આ વિસ્તારોમાં લગભગ બધો બરફ ઓગળી શકે છે. તાપમાનમાં બે ડિગ્રીનો વધારો થવાથી તેમના પર માત્ર 10-15 ટકા બરફ રહેશે. સ્કેન્ડિનેવિયાની હાલત વધુ ખરાબ થશે. અહીંનો બધો બરફ ગાયબ થઈ શકે છે. અભ્યાસમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે જો આપણે 1.5 ડિગ્રી સેલ્સિયસના લક્ષ્યાંકને પ્રાપ્ત કરીએ, તો વિશ્વભરમાં હાલના બરફના ૫૪ ટકાને બચાવી શકાય છે અને 20-30 ટકા બરફને ચાર સૌથી સંવેદનશીલ પ્રદેશોમાં સાચવી શકાય છે.
તાજિકિસ્તાનમાં યુએનનું પ્રથમ ગ્લેશિયર કોન્ફરન્સ
વિશ્વનું ધ્યાન હાલમાં ગ્લેશિયર પીગળવા અને તેની અસર પર કેન્દ્રિત છે. આ સંદર્ભમાં, પ્રથમ સંયુક્ત રાષ્ટ્ર ગ્લેશિયર કોન્ફરન્સ શુક્રવારથી તાજિકિસ્તાનના દુશાંબેમાં શરૂ થઈ રહી છે, જેમાં 50 થી વધુ દેશો ભાગ લઈ રહ્યા છે. તેમાં 30 થી વધુ મંત્રીઓ અથવા ઉચ્ચ સ્તરીય પ્રતિનિધિઓ પણ હાજર રહેશે.
આ અભ્યાસ કેવી રીતે કરવામાં આવ્યો?
10 દેશોના 21 વૈજ્ઞાનિકોએ સાથે મળીને આ અભ્યાસ હાથ ધર્યો હતો. તેઓએ 200,000 હિમનદીઓમાંથી ડેટા લીધો અને આઠ અલગ અલગ ગ્લેશિયર મોડેલનો ઉપયોગ કરીને આગાહી કરી કે વિવિધ તાપમાને કેટલો બરફ રહેશે. દરેક મોડેલમાં એવું જોવા મળ્યું હતું કે શરૂઆતમાં હિમનદીઓ ઝડપથી ઓગળી જાય છે. પછી તાપમાન વધુ ન વધે તો પણ, સદીઓ પછી સદીઓ સુધી ધીમે ધીમે પીછેહઠ થાય છે. "અમારો અભ્યાસ સ્પષ્ટપણે દર્શાવે છે કે ફક્ત દરેક ડિગ્રી જ નહીં, પણ દરેક 'અડધી ડિગ્રી' પણ મહત્વપૂર્ણ છે," અભ્યાસના સહ-લેખક ડૉ. હેરી ઝેકોલારી કહે છે. આજે આપણે જે નિર્ણયો લઈશું તેની આવનારી પેઢીઓ પર અસર પડશે.