આપણે આપણી સ્થાનિક અર્થવ્યવસ્થાને મજબૂત બનાવવી જોઈએ: પ્રધાનમંત્રી

હૈદરાબાદઃ પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીએ આજે ​​આંધ્રપ્રદેશના પુટ્ટપર્થીમાં ભગવાન શ્રી સત્ય સાંઈ બાબાના જન્મ શતાબ્દી સમારોહને સંબોધિત કર્યો હતો. પ્રધાનમંત્રીએ "સાંઈ રામ"થી પોતાના ભાષણની શરૂઆત કરી અને કહ્યું કે પુટ્ટપર્થીની પવિત્ર ભૂમિ પર દરેકની વચ્ચે હાજર રહેવું એ એક ભાવનાત્મક અને આધ્યાત્મિક અનુભવ હતો. તેમણે યાદ કર્યું કે તેમને તાજેતરમાં બાબાની સમાધિ પર પુષ્પાંજલિ અર્પણ કરવાની તક મળી હતી. પીએમ મોદીએ ભાર મૂક્યો કે બાબાના ચરણોમાં નમન કરવાથી અને તેમના આશીર્વાદ મેળવવાથી હૃદય હંમેશા ગહન લાગણીઓથી ભરાઈ જાય છે.

શ્રી સત્ય સાંઈ બાબાની જન્મ શતાબ્દી ફક્ત એક ઉજવણી નથી પરંતુ આ પેઢી માટે એક દૈવી આશીર્વાદ છે તેના પર ભાર મૂકતા, પીએમ મોદીએ કહ્યું કે ભલે બાબા હવે ભૌતિક રીતે હાજર નથી, તેમના ઉપદેશો, તેમનો પ્રેમ અને તેમની સેવાની ભાવના વિશ્વભરના લાખો લોકોને માર્ગદર્શન આપી રહી છે. પ્રધાનમંત્રીએ ભાર મૂક્યો કે 140થી વધુ દેશોમાં, અસંખ્ય જીવન નવા પ્રકાશ, દિશા અને સંકલ્પ સાથે આગળ વધી રહ્યા છે.

શ્રી સત્ય સાંઈ બાબાનું જીવન વસુધૈવ કુટુમ્બકમના આદર્શનું જીવંત મૂર્ત સ્વરૂપ હતું તે વાત પર ભાર મૂકતા પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું, "તેથી, આ જન્મ શતાબ્દી વર્ષ સાર્વત્રિક પ્રેમ, શાંતિ અને સેવાનો ભવ્ય ઉજવણી બની ગયું છે. આ પ્રસંગે 100 રૂપિયાનો સ્મારક સિક્કો અને ટપાલ ટિકિટ બહાર પાડવાનું સરકારનું સૌભાગ્ય છે, જે બાબાના સેવાના વારસાને પ્રતિબિંબિત કરે છે." તેમણે વિશ્વભરના બાબાના ભક્તો, સાથી સ્વયંસેવકો અને અનુયાયીઓને હૃદયપૂર્વક શુભેચ્છાઓ અને શુભકામનાઓ પાઠવી હતી.

પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું, "ભારતીય સભ્યતાનું કેન્દ્રિય મૂલ્ય સેવા છે." તેમણે ભાર મૂક્યો કે ભારતની બધી જ વૈવિધ્યસભર આધ્યાત્મિક અને દાર્શનિક પરંપરાઓ આખરે આ એક આદર્શ તરફ દોરી જાય છે. ભલે કોઈ વ્યક્તિ ભક્તિ, જ્ઞાન કે કર્મના માર્ગને અનુસરે, બધા સેવા સાથે જોડાયેલા છે. તેમણે પ્રશ્ન કર્યો કે બધા જીવોમાં હાજર ભગવાનની સેવા કર્યા વિના ભક્તિ શું છે, જો તે અન્ય લોકો માટે કરુણા જાગૃત ન કરે તો જ્ઞાન શું છે અને જો તેમાં પોતાના કાર્યોને સમાજની સેવા તરીકે સમર્પિત કરવાની ભાવના સામેલ ન હોય તો કર્મ શું છે. પીએમ મોદીએ ભાર મૂક્યો, "'સેવા પરમો ધર્મ' એ નૈતિકતા છે જેણે સદીઓથી પરિવર્તન અને પડકારોમાંથી ભારતને ટકાવી રાખ્યું છે અને આપણી સભ્યતાને તેની આંતરિક શક્તિ આપી છે. ઘણા મહાન સંતો અને સુધારકોએ તેમના સમયને અનુરૂપ રીતે આ શાશ્વત સંદેશને આગળ ધપાવ્યો છે. શ્રી સત્ય સાંઈ બાબાએ માનવ જીવનના કેન્દ્રમાં સેવા રાખી હતી." તેમણે બાબાના શબ્દો, "સૌને પ્રેમ કરો, સૌની સેવા કરો"ને યાદ કર્યા અને ખાતરી આપી કે બાબા માટે, સેવા એ કર્મમાં પ્રેમ છે. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે શિક્ષણ, આરોગ્યસંભાળ, ગ્રામીણ વિકાસ અને અન્ય ઘણા ક્ષેત્રોમાં બાબાની સંસ્થાઓ આ ફિલસૂફીનો જીવંત પુરાવો છે. આ સંસ્થાઓ દર્શાવે છે કે આધ્યાત્મિકતા અને સેવા અલગ અલગ અસ્તિત્વ નથી, પરંતુ એક જ સત્યની અલગ અલગ અભિવ્યક્તિઓ છે. પીએમમોદીએ વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, જ્યારે લોકો બાબાની ભૌતિક હાજરીથી પ્રેરિત થાય તે અસામાન્ય નથી, ત્યારે બાબાની સંસ્થાઓની સેવા પ્રવૃત્તિઓ તેમની શારીરિક ગેરહાજરી છતાં દિવસેને દિવસે વધતી રહે છે. તેમણે કહ્યું કે આ દર્શાવે છે કે સાચા મહાપુરુષોનો પ્રભાવ સમય સાથે ઓછો થતો નથી, પરંતુ વધતો જાય છે.

શ્રી સત્ય સાંઈ બાબાનો સંદેશ ક્યારેય પુસ્તકો, પ્રવચનો અથવા આશ્રમની મર્યાદા સુધી મર્યાદિત નહોતો તે વાત પર ભાર મૂકતા પીએમ મોદીએ કહ્યું કે, બાબાના ઉપદેશોનો પ્રભાવ લોકો પર સ્પષ્ટપણે દેખાય છે. શહેરોથી દૂરના ગામડાઓ સુધી, શાળાઓથી આદિવાસી વસાહતો સુધી, સમગ્ર ભારતમાં સંસ્કૃતિ, શિક્ષણ અને તબીબી સેવાઓનો અવિશ્વસનીય પ્રવાહ છે. લાખો બાબાના અનુયાયીઓ નિઃસ્વાર્થપણે આ કાર્યમાં રોકાયેલા છે. તેમણે કહ્યું કે "માનવ સેવા હી માધવ સેવા" બાબાના ભક્તો માટે સર્વોચ્ચ આદર્શ છે. પ્રધાનમંત્રીએ વધુમાં કહ્યું કે, બાબાએ ઘણા વિચારો આપ્યા જે કરુણા, ફરજ, શિસ્ત અને જીવનના દર્શનના સારનું પ્રતિબિંબ પાડે છે. તેમણે બાબાના માર્ગદર્શક સિદ્ધાંતો: "હંમેશા મદદ કરો, ક્યારેય નુકસાન ન પહોંચાડો" અને "ઓછું બોલો, વધુ કર્મ કરો"ને યાદ કર્યા અને કહ્યું કે શ્રી સત્ય સાંઈ બાબાના આ જીવનમંત્ર આજે પણ દરેકના હૃદયમાં ગુંજતા રહે છે.

શ્રી સત્ય સાંઈ બાબાએ સમાજ અને લોકોના કલ્યાણ માટે આધ્યાત્મિકતાનો ઉપયોગ કર્યો હતો તેના પર ભાર મૂકતા, પ્રધાનમંત્રીએ તેને નિઃસ્વાર્થ સેવા, ચારિત્ર્ય નિર્માણ અને મૂલ્યો આધારિત શિક્ષણ સાથે જોડ્યું. તેમણે ભાર મૂક્યો કે બાબા કોઈ સિદ્ધાંત કે વિચારધારા લાદતા નહોતા, પરંતુ ગરીબોને મદદ કરવા અને તેમના દુઃખ દૂર કરવા માટે કામ કરતા હતા. પીએમ મોદીએ યાદ કર્યું કે ગુજરાત ભૂકંપ પછી, બાબાનો સેવાદળ રાહત કાર્યોમાં મોખરે હતો. તેમના અનુયાયીઓ ઘણા દિવસો સુધી સંપૂર્ણ સમર્પણ સાથે સેવા આપી રહ્યા હતા, અસરગ્રસ્ત પરિવારો સુધી સહાય પહોંચાડવામાં, આવશ્યક પુરવઠો પૂરો પાડવામાં અને માનસિક સહાય પૂરી પાડવામાં મહત્વપૂર્ણ યોગદાન આપ્યું હતું.

પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે જ્યારે એક મુલાકાત કોઈનું હૃદય પીગળી શકે છે અથવા તેમના જીવનનો માર્ગ બદલી શકે છે, ત્યારે તે તે વ્યક્તિની મહાનતા દર્શાવે છે. વર્તમાન ઘટનામાં પણ એવી ઘણી વ્યક્તિઓ હતી જેમના જીવનમાં બાબાના સંદેશથી ખૂબ જ પરિવર્તન આવ્યું હતું.

શ્રી સત્ય સાંઈ બાબાથી પ્રેરિત થઈને શ્રી સત્ય સાંઈ સેન્ટ્રલ ટ્રસ્ટ અને તેની સંલગ્ન સંસ્થાઓ સંગઠિત, સંસ્થાકીય અને ટકાઉ રીતે સેવા આપી રહી છે તેનો સંતોષ વ્યક્ત કરતા પીએમ મોદીએ કહ્યું કે આજે આ એક વ્યવહારુ મોડેલ છે. તેમણે પાણી, આવાસ, આરોગ્યસંભાળ, પોષણ, આપત્તિ રાહત અને સ્વચ્છ ઉર્જા જેવા ક્ષેત્રોમાં થઈ રહેલા નોંધપાત્ર કાર્યની પ્રશંસા કરી હતી. પ્રધાનમંત્રીએ અનેક સેવા પહેલોનો ખાસ ઉલ્લેખ કર્યો: ટ્રસ્ટે રાયલસીમામાં પીવાના પાણીની ગંભીર કટોકટી દૂર કરવા માટે 3,000 કિલોમીટરથી વધુ પાઇપલાઇનો નાખી; ઓડિશામાં પૂરગ્રસ્ત પરિવારો માટે 1,000 ઘરો બનાવ્યા; અને એવી હોસ્પિટલો ચલાવે છે જ્યાં ગરીબ પરિવારો ઘણીવાર બિલિંગ કાઉન્ટર ન જોઈને આશ્ચર્યચકિત થાય છે. તેમણે કહ્યું કે સારવાર મફત હોવા છતાં, દર્દીઓ અને તેમના પરિવારોને કોઈ અસુવિધાનો સામનો કરવો પડતો નથી. પ્રધાનમંત્રીએ વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, આજે દીકરીઓના નામે 20,000થી વધુ સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના ખાતા ખોલવામાં આવ્યા છે, જે તેમના શિક્ષણ અને સુરક્ષિત ભવિષ્યની ખાતરી કરે છે.

ભારત સરકાર દ્વારા દસ વર્ષ પહેલાં શરૂ કરાયેલી સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજનાનો ઉલ્લેખ કરતા, પીએમ મોદીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે તે દેશની કેટલીક યોજનાઓમાંની એક છે જે આપણી દીકરીઓને 8.2 ટકાનો સૌથી વધુ વ્યાજ દર આપે છે. તેમણે માહિતી આપી હતી કે આ યોજના હેઠળ, સમગ્ર ભારતમાં છોકરીઓ માટે 40 મિલિયનથી વધુ ખાતા ખોલવામાં આવ્યા છે અને આ ખાતાઓમાં અત્યાર સુધીમાં રૂ. 3.25 લાખ કરોડથી વધુ રકમ જમા કરવામાં આવી છે. પ્રધાનમંત્રીએ અહીં 20,000 સુકન્યા સમૃદ્ધિ ખાતા ખોલવામાં શ્રી સત્ય સાંઈ પરિવારની ઉમદા પહેલની પ્રશંસા કરી હતી. તેમના મતવિસ્તારનો ઉલ્લેખ કરતા તેમણે કહ્યું કે ગયા વર્ષે ફેબ્રુઆરીમાં, વારાણસીમાં છોકરીઓ માટે 27,000 સુકન્યા સમૃદ્ધિ ખાતા ખોલવામાં આવ્યા હતા, જેમાં દરેક ખાતામાં રૂ. 300 જમા કરવામાં આવ્યા હતા. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના છોકરીઓના શિક્ષણ અને સુરક્ષિત ભવિષ્યને સુનિશ્ચિત કરવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી રહી છે.

પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે છેલ્લા અગિયાર વર્ષોમાં ભારતમાં અસંખ્ય યોજનાઓ શરૂ કરવામાં આવી છે, જે નાગરિકો માટે સામાજિક સુરક્ષા માળખાને નોંધપાત્ર રીતે મજબૂત બનાવે છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે ગરીબ અને વંચિત લોકોને ઝડપથી સામાજિક સુરક્ષા જાળ હેઠળ લાવવામાં આવી રહ્યા છે. 2014માં ફક્ત 250 મિલિયન લોકોને આવરી લેવામાં આવ્યા હતા, જ્યારે આજે આ સંખ્યા લગભગ 1 અબજ સુધી પહોંચી ગઈ છે. પીએમ મોદીએ વધુમાં જણાવ્યું હતું કે ભારતની કલ્યાણ અને સામાજિક સુરક્ષા યોજનાઓની આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે ચર્ચા થઈ રહી છે.

પીએમમોદીએ એ પણ નોંધ્યું હતું કે આ દિવસે તેમને ગૌદાન કાર્યક્રમમાં ભાગ લેવાની તક મળી હતી, જ્યાં એક ટ્રસ્ટ ગરીબ ખેડૂત પરિવારોને 100 ગાયોનું દાન કરી રહ્યું છે. ભારતીય પરંપરામાં ગાયને જીવન, સમૃદ્ધિ અને કરુણાનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. આ ગાયો લાભાર્થી પરિવારોની આર્થિક, પોષણ અને સામાજિક સ્થિરતામાં ફાળો આપશે. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે ગૌરક્ષા દ્વારા સમૃદ્ધિનો સંદેશ સમગ્ર વિશ્વમાં ગુંજતો રહ્યો છે. તેમણે યાદ કર્યું કે રાષ્ટ્રીય ગોકુલ મિશન હેઠળ થોડા વર્ષો પહેલા વારાણસીમાં 480થી વધુ ગીર ગાયોનું વિતરણ કરવામાં આવ્યું હતું, અને આજે ત્યાં ગીર ગાયો અને વાછરડાઓની સંખ્યા લગભગ 1,700 સુધી પહોંચી ગઈ છે. તેમણે સમજાવ્યું કે વારાણસીમાં એક નવી પરંપરા શરૂ કરવામાં આવી છે જ્યાં વિતરિત ગાયોમાંથી જન્મેલી માદા વાછરડાઓ અન્ય વિસ્તારોના ખેડૂતોને મફતમાં આપવામાં આવે છે, જેનાથી ગાયોની વસ્તીમાં વધારો થાય છે. પીએમ મોદીએ એ પણ યાદ કર્યું કે 7-8 વર્ષ પહેલાં આફ્રિકાના રવાન્ડાની તેમની મુલાકાત દરમિયાન ભારતે 200 ગીર ગાયો ભેટમાં આપી હતી. તેમણે સમજાવ્યું કે રવાન્ડામાં પણ "ગિરિંકા" નામની એક સમાન પરંપરા છે, જેનો અર્થ થાય છે "તમને ગાય મળે", જ્યાં જન્મેલી પહેલી માદા વાછરડી પડોશી પરિવારને આપવામાં આવે છે. આ પ્રથાએ રવાન્ડામાં પોષણ, દૂધ ઉત્પાદન, આવક અને સામાજિક એકતામાં વધારો કર્યો છે.

પ્રધાનમંત્રીએ ભાર મૂક્યો કે બ્રાઝિલે ભારતની ગીર અને કાંકરેજ જાતિઓને અપનાવી છે અને આધુનિક ટેકનોલોજી અને વૈજ્ઞાનિક વ્યવસ્થાપન દ્વારા તેમને ઉન્નત બનાવ્યા છે, જેનાથી તેઓ ઉત્તમ ડેરી કામગીરીનો સ્ત્રોત બન્યા છે. તેમણે કહ્યું કે આવા ઉદાહરણો દર્શાવે છે કે પરંપરા, કરુણા અને વૈજ્ઞાનિક વિચારસરણી ગાયને શ્રદ્ધા, સશક્તિકરણ, પોષણ અને આર્થિક પ્રગતિનું પ્રતીક બનાવે છે. તેમણે ખુશી વ્યક્ત કરી કે આ પરંપરા અહીં ઉમદા ઇરાદાઓ સાથે આગળ વધી રહી છે.

રાષ્ટ્ર "કર્તવ્ય કાલ"ની ભાવના સાથે વિકસિત ભારત તરફ આગળ વધી રહ્યું છે અને આ લક્ષ્યને પ્રાપ્ત કરવા માટે સક્રિય નાગરિક ભાગીદારી જરૂરી છે તે વાત પર ભાર મૂકતા, પીએમ મોદીએ જણાવ્યું કે શ્રી સત્ય સાંઈ બાબાનું જન્મ શતાબ્દી વર્ષ આ યાત્રામાં પ્રેરણાનો મુખ્ય સ્ત્રોત છે. તેમણે દરેકને આ ખાસ વર્ષ દરમિયાન "લોકલ ફોર લોકલ"ના મંત્રને મજબૂત કરવાનો આગ્રહ કર્યો, એમ કહીને કે વિકસિત ભારત બનાવવા માટે સ્થાનિક અર્થતંત્રને વેગ આપવો જરૂરી છે. પ્રધાનમંત્રીએ યાદ કરાવ્યું કે સ્થાનિક ઉત્પાદનો ખરીદવાથી પરિવાર, નાના ઉદ્યોગ અને સ્થાનિક પુરવઠા શૃંખલા સીધી રીતે સશક્ત બને છે, જે આત્મનિર્ભર ભારત માટે માર્ગ મોકળો કરે છે.