સંયુક્ત રાષ્ટ્ર દિવસ : જાણો સંયુક્ત રાષ્ટ્રનો ઈતિહાસ અને તેનું મહત્વ

નવી દિલ્હીઃ આજરોજ સંયુક્ત રાષ્ટ્ર દિવસ ઉજવવામાં આવે છે. દર વર્ષે 24 ઓક્ટોબરના રોજ સંયુક્ત રાષ્ટ્ર દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. બીજા વિશ્વ યુદ્ધ પછી વૈશ્વિક શાંતિ અને સુરક્ષા જાળવવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે 1945 માં તેની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. આ સંગઠનની સ્થાપના સાથે વિશ્વના દેશોએ એક નવા યુગની શરૂઆત કરી જેમાં વિવાદોને ઉકેલવા અને વૈશ્વિક સમસ્યાઓના ઉકેલો શોધવા માટે સંયુક્ત પ્રયાસો કરવામાં આવ્યા હતા. સંયુક્ત રાષ્ટ્ર એક આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થા છે. હાલમાં સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં સભ્ય દેશોની સંખ્યા 193 છે. 1945 માં 49 દેશોએ સંયુક્ત રાષ્ટ્રની સ્થાપના કરી હતી. આ પછી અન્ય દેશો પણ સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં જોડાયા હતા. 

સંયુક્ત રાષ્ટ્રના મુખ્ય ઉદ્દેશ્યો છે

• આંતરરાષ્ટ્રીય શાંતિ અને સુરક્ષા જાળવવી: આ સંગઠન સભ્ય દેશો વચ્ચેના વિવાદોને શાંતિપૂર્ણ માધ્યમથી ઉકેલવામાં મદદ કરે છે
• રાષ્ટ્રો વચ્ચે મિત્રતાને પ્રોત્સાહન આપવા માટે: વિવિધ સંસ્કૃતિઓ અને સંસ્કૃતિઓ વચ્ચે સમજણ અને સહકારને પ્રોત્સાહન આપે છે
• આર્થિક, સામાજિક, સાંસ્કૃતિક અને માનવ અધિકારોના રક્ષણમાં સહકાર: ગરીબી, ભૂખમરો, આરોગ્ય, શિક્ષણ અને માનવ અધિકારોના ક્ષેત્રોમાં કામ કરે છે
• વૈશ્વિક સમસ્યાઓના ઉકેલ માટે સામૂહિક પ્રયાસો: આ સંસ્થા વૈશ્વિક મુદ્દાઓ જેમ કે આબોહવા પરિવર્તન, આતંકવાદ અને શરણાર્થી સમસ્યાઓ માટે સામૂહિક પ્રતિભાવ પ્રદાન કરે છે

સંયુક્ત રાષ્ટ્ર દિવસ 2024 ની થીમ

વર્ષ 2024 માટે સંયુક્ત રાષ્ટ્ર દિવસની થીમ સમાવેશક વિકાસ માટે ટકાઉ ઉકેલો છે. આ થીમ એ વાત પર ભાર મૂકે છે કે વિશ્વભરની સામાજિક, આર્થિક અને પર્યાવરણીય સમસ્યાઓનો ઉકેલ માત્ર ટકાઉ અને સર્વસમાવેશક વિકાસ દ્વારા જ શક્ય બની શકે છે. યુનાઈટેડ નેશન્સે 2030 સુધીમાં સસ્ટેનેબલ ડેવલપમેન્ટ ગોલ્સ પૂરા કરવાનું વચન આપ્યું છે.  સસ્ટેનેબલ ડેવલપમેન્ટ ગોલ્સમાં અન્ય 17 ધ્યેયો વચ્ચે ગરીબી દૂર કરવી, પર્યાવરણનું રક્ષણ કરવું, બધા માટે સારા ભવિષ્યની ખાતરી કરવી શામેલ છે.

સંયુક્ત રાષ્ટ્ર દિવસ નિમિત્તે વિવિધ કાર્યક્રમો અને પ્રવૃત્તિઓનું આયોજન કરવામાં આવે છે, જેનો ઉદ્દેશ્ય લોકોમાં જાગૃતિ લાવવા અને યુએનના કાર્યને પ્રોત્સાહિત કરવાનો છે. આ દિવસની ઉજવણીનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય વૈશ્વિક શાંતિ અને સહયોગના મહત્વને રેખાંકિત કરવાનો છે.

સંયુક્ત રાષ્ટ્રના મુખ્ય અંગો

• સુરક્ષા પરિષદ: તે વૈશ્વિક શાંતિ અને સુરક્ષા જાળવવા માટે જવાબદાર છે
• જનરલ એસેમ્બલી: તેમાં તમામ સભ્ય દેશોના પ્રતિનિધિઓનો સમાવેશ થાય છે અને મહત્વપૂર્ણ મુદ્દાઓ પર વિચાર-વિમર્શ થાય છે
• ઇન્ટરનેશનલ કોર્ટ ઓફ જસ્ટિસઃ તે આંતરરાષ્ટ્રીય વિવાદોના કાનૂની નિરાકરણ પ્રદાન કરે છે
• સચિવાલય: તે યુએનના વહીવટી કાર્યોનું સંચાલન કરે છે.
• આર્થિક અને સામાજિક પરિષદ: તે આર્થિક, સામાજિક અને પર્યાવરણીય મુદ્દાઓ પર કામ કરે છે

સંયુક્ત રાષ્ટ્ર દિવસનું મહત્વ વધે છે

વર્તમાન વૈશ્વિક પરિસ્થિતિમાં સંયુક્ત રાષ્ટ્ર દિવસનું મહત્વ વધુ વધી જાય છે. આ દિવસ દર્શાવે છે કે વૈશ્વિક સમસ્યાઓ ઉકેલવા અને શાંતિ સ્થાપવા માટે સામૂહિક પ્રયાસો જરૂરી છે. સંયુક્ત રાષ્ટ્ર દિવસ વિશ્વભરના લોકોને તેમના સમુદાયો અને દેશો વચ્ચે સહકાર અને સમજણને પ્રોત્સાહન આપવા, શાંતિપૂર્ણ અને સમૃદ્ધ ભવિષ્ય બનાવવા માટે પ્રેરણા આપે છે.