સાબરમતી આશ્રમના પુનઃવિકાસને પડકારતી અરજીની સુનાવણી કરવાનો સુપ્રીમ કોર્ટનો ઈન્કાર

નવી દિલ્હીઃ અમદાવાદમાં સાબરમતી આશ્રમના પુનર્વિકાસ સામેની અરજી પર સુનાવણી કરવાનો સુપ્રીમ કોર્ટે ઇનકાર કરી દીધો છે. મહાત્મા ગાંધીના પ્રપૌત્ર તુષાર ગાંધીએ કહ્યું કે આનાથી સાબરમતી આશ્રમની પવિત્રતા અને સરળતા પર અસર પડી શકે છે. સુપ્રીમ કોર્ટે 2022ના હાઇકોર્ટના નિર્ણયને આટલા મોડા પડકારવા પર પ્રશ્નો ઉઠાવ્યા હતા. કોર્ટે એમ પણ કહ્યું કે ગુજરાત સરકારે હાઇકોર્ટમાં સોગંદનામું આપ્યું છે કે આશ્રમના મુખ્ય વિસ્તારનું માળખું પહેલાની જેમ જ જાળવી રાખવામાં આવશે.

સુપ્રીમ કોર્ટના ન્યાયાધીશ એમએમ સુંદરેશ અને રાજેશ બિંદલની બેન્ચે કહ્યું કે તેમને આ મામલે દખલ કરવાની કોઈ જરૂર દેખાતી નથી. દરેક સ્થળ સમય સાથે વિકાસ પામે છે. ગાંધીજી આશ્રમના 5 એકર વિસ્તારમાં રહેતા હતા. ગુજરાત સરકારે તેના મૂળ સ્વરૂપને જાળવી રાખવા માટે હાઇકોર્ટમાં સોગંદનામું આપ્યું છે.

તુષાર ગાંધી વતી હાજર રહેલા એડવોકેટ કલીશ્વર રાજે જણાવ્યું હતું કે હાઇકોર્ટે ગુજરાત સરકારના સોગંદનામાને રેકોર્ડ પર લઈને કેસનો ઉકેલ લાવ્યો છે. પરંતુ જો આ સોગંદનામાનું પાલન ન થાય, તો અરજદાર શું કરશે? આના પર ન્યાયાધીશોએ કહ્યું કે અમે આશંકાના આધારે કેસ સાંભળતા નથી. જો સોગંદનામાનું પાલન ન થાય, તો તમે યોગ્ય કાનૂની વિકલ્પો અપનાવી શકો છો.

ગુજરાત સરકાર અમદાવાદમાં સાબરમતી નદીના કિનારે આવેલા મહાત્મા ગાંધીના આશ્રમ વિસ્તારનો પુનઃવિકાસ કરવા માંગે છે. આ પ્રોજેક્ટ હેઠળ, આશ્રમના 55 એકરમાં ફેલાયેલી 48 જર્જરિત ઇમારતોને તેમના મૂળ સ્વરૂપમાં પુનઃસ્થાપિત કરવામાં આવશે. તુષાર ગાંધીએ હાઇકોર્ટમાં આ 1200 કરોડ રૂપિયાના પ્રોજેક્ટનો વિરોધ કર્યો હતો.

ગુજરાત સરકારે હાઈકોર્ટને જણાવ્યું હતું કે સમગ્ર સંકુલના મધ્ય વિસ્તારમાં આવેલી ત્રણ સૌથી મહત્વપૂર્ણ ઇમારતોને સ્પર્શ પણ કરવામાં આવી રહ્યો નથી. આ 3 ઇમારતો છે- ગાંધી આશ્રમ, સંગ્રહાલય અને મગન નિવાસ. હાઈકોર્ટે આ નિવેદનને રેકોર્ડ પર લીધું અને કેસનો નિકાલ કર્યો હતો.

સુપ્રીમ કોર્ટે સપ્ટેમ્બર 2022 માં આવેલા હાઇકોર્ટના નિર્ણયને પડકારવા પર પણ પ્રશ્નો ઉઠાવ્યા હતા. ન્યાયાધીશોએ પૂછ્યું કે અરજદાર ક્યાં રહે છે? વકીલે જવાબ આપ્યો કે તે મુંબઈમાં રહે છે. આ અંગે ગુજરાત સરકાર તરફથી હાજર રહેલા સોલિસિટર જનરલ તુષાર મહેતાએ જણાવ્યું હતું કે અરજદાર મોટાભાગનો સમય અમેરિકામાં રહે છે. આ અંગે કલીશ્વરમ રાજે કહ્યું કે વિલંબનું કારણ અરજદારની અંગત વ્યસ્તતા હતી. પરિવારમાં મૃત્યુ અને લગ્નને કારણે, તે સમયસર અરજી દાખલ કરી શક્યા ન હતા.