સંસ્કૃત વિશ્વની સૌથી વૈજ્ઞાનિક ભાષાઓમાંની એક છે: અમિત શાહ

નવી દિલ્હીઃ કેન્દ્રીય ગૃહ અને સહકારિતા મંત્રી અમિત શાહે નવી દિલ્હીમાં 1008 સંસ્કૃત સંભાષણ શિબિરોના સમૂહ સમાપન સમારોહમાં મુખ્ય અતિથિ તરીકે હાજરી આપી હતી. આ પ્રસંગે દિલ્હીના મુખ્યમંત્રી શ્રીમતી રેખા ગુપ્તા સહિત અનેક મહાનુભાવો હાજર રહ્યા હતા. આ પ્રસંગે પોતાના સંબોધનમાં, કેન્દ્રીય ગૃહ અને સહકારિતા મંત્રીએ કહ્યું કે સંસ્કૃત ભારતીએ 1008 સંસ્કૃત સંભાષણ શિબિરોનું આયોજન કરીને ખૂબ જ હિંમતભર્યું કાર્ય કર્યું છે. તેમણે કહ્યું કે સંસ્કૃત ભાષાનો પતન ગુલામીના સમયગાળા પહેલા જ શરૂ થઈ ગયો હતો અને તેના પુનરુત્થાનમાં સમય લાગશે. તેમણે કહ્યું કે આજે પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વમાં દેશમાં સંસ્કૃતના ઉત્થાન માટે અનુકૂળ વાતાવરણ ઉપલબ્ધ છે. તેમણે કહ્યું કે સરકાર હોય, જનતા હોય કે વિચારસરણી હોય, તે બધા સંસ્કૃત અને સંસ્કૃતના ઉત્થાન માટે પ્રતિબદ્ધ અને સમર્પિત છે.

અમિત શાહે જણાવ્યું હતું કે 1981થી, સંસ્કૃત ભારતી સંસ્કૃતમાં ઉપલબ્ધ જ્ઞાનના ખજાનાને વિશ્વ સમક્ષ રજૂ કરવા અને લાખો લોકોને સંસ્કૃત બોલવાની તાલીમ આપવા અને તેમને સંસ્કૃતમાં તાલીમ આપવાનું કાર્ય કરી રહી છે. તેમણે કહ્યું કે વિશ્વના ઘણા મહાન ચિંતકોએ સંસ્કૃતને સૌથી વૈજ્ઞાનિક ભાષા તરીકે સ્વીકારી છે. તેમણે કહ્યું કે હવે સંસ્કૃતના પતનના ઇતિહાસને યાદ રાખવાને બદલે, આપણે સંસ્કૃતના ઉત્થાન માટે કામ કરવું જોઈએ. અમિત શાહે કહ્યું કે પ્રધાનમંત્રી મોદીના નેતૃત્વમાં દેશમાં એક એવી સરકાર છે જેણે સંસ્કૃત માટે અનેક પ્રકારની યોજનાઓ લાવી છે. તેમણે કહ્યું કે અષ્ટદશી યોજના હેઠળ લગભગ 18 પ્રોજેક્ટ્સ અમલમાં મૂકવામાં આવ્યા છે, ભારત સરકાર દુર્લભ સંસ્કૃત પુસ્તકોના પ્રકાશન, જથ્થાબંધ ખરીદી અને પુનઃમુદ્રણ માટે નાણાકીય સહાય પણ આપે છે. તેમણે કહ્યું કે પ્રખ્યાત સંસ્કૃત વિદ્વાનોના માનદ વેતનમાં પણ વધારો કરવામાં આવ્યો છે.

કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રીએ કહ્યું કે મોદી સરકારની નવી શિક્ષણ નીતિ ભારતીય જ્ઞાન પ્રણાલી પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે અને સંસ્કૃત આનો એક મુખ્ય ભાગ છે. તેમણે કહ્યું કે રાષ્ટ્રીય સંસ્કૃત સંસ્થાનને કેન્દ્રીય સંસ્કૃત યુનિવર્સિટીમાં અપગ્રેડ કરવામાં આવી છે. તેમણે કહ્યું કે સહસ્ત્ર ચૂડામણિ યોજના દ્વારા, મોદી સરકારે નિવૃત્ત પ્રખ્યાત સંસ્કૃત વિદ્વાનોને શિક્ષણ માટે નિયુક્ત કરવાનું કામ પણ કર્યું છે. અમિત શાહે કહ્યું કે મોદી સરકાર દ્વારા કરવામાં આવેલું સૌથી મોટું કાર્ય એ છે કે આપણી પ્રાકૃત અને સંસ્કૃતમાં છૂટાછવાયા હસ્તપ્રતો એકત્રિત કરવા માટે લગભગ 500 કરોડ રૂપિયાના બજેટ સાથે એક અભિયાન શરૂ કરવામાં આવ્યું છે. તેમણે કહ્યું કે પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીએ હસ્તપ્રતોના સંરક્ષણ માટે રૂ. 1000 કરોડના ભંડોળ સાથે જ્ઞાન ભારતમ મિશન શરૂ કર્યું છે. 500 કરોડ અને દરેક બજેટમાં તેના માટે ચોક્કસ રકમ ફાળવવામાં આવશે. તેમણે કહ્યું કે અત્યાર સુધીમાં 52 લાખથી વધુ હસ્તપ્રતોનું દસ્તાવેજીકરણ કરવામાં આવ્યું છે, સાડા ત્રણ લાખ હસ્તપ્રતોનું ડિજિટાઇઝેશન કરવામાં આવ્યું છે અને 1,37,000 હસ્તપ્રતો namami.gov.in પર ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવી છે. તેમણે કહ્યું કે દુર્લભ હસ્તપ્રતોના અનુવાદ અને જાળવણી માટે દરેક વિષય અને ભાષાના વિદ્વાનોની એક ટીમ બનાવવામાં આવી છે.

અમિત શાહે કહ્યું કે 1981થી સંસ્કૃત ભારતી જે કાર્ય કરી રહ્યું છે તેનું ઉદાહરણ શોધવું મુશ્કેલ છે. તેમણે કહ્યું કે વિશ્વની બધી સમસ્યાઓનો ઉકેલ ચોક્કસપણે સંસ્કૃતના ઉત્થાન અને પ્રચાર અને તેમાં ઉપલબ્ધ જ્ઞાનનું સંકલન કરીને અને તેને સરળ સ્વરૂપમાં લોકો સમક્ષ રજૂ કરીને જ શોધી શકાય છે. તેમણે કહ્યું કે 1981થી, સંસ્કૃત ભારતીએ 1 કરોડ લોકોને સંસ્કૃતનો પરિચય કરાવ્યો છે, એક લાખથી વધુ સંસ્કૃત શિક્ષકોને તાલીમ આપી છે, 6 હજાર પરિવારો બનાવવામાં આવ્યા છે જે એકબીજા સાથે ફક્ત સંસ્કૃતમાં જ વાત કરે છે અને દેશમાં 4 હજાર ગામડાઓ એવા છે જ્યાં બધો સંદેશાવ્યવહાર ફક્ત સંસ્કૃતમાં જ થાય છે. અમિત શાહે જણાવ્યું હતું કે સંસ્કૃત ભારતીના 26 દેશોમાં 4500 કેન્દ્રો છે અને 2011માં, વિશ્વનો પ્રથમ વિશ્વ સંસ્કૃત પુસ્તક મેળો પણ સંસ્કૃત ભારતી દ્વારા યોજવામાં આવ્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે 2013માં, ઉજ્જૈનમાં સાહિત્ય મહોત્સવનું પણ આયોજન સંસ્કૃત ભારતી દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું. ગૃહમંત્રીએ કહ્યું કે સંસ્કૃત ભારતીના આ પ્રયાસોથી દેશના લોકોમાં સંસ્કૃત પ્રત્યે રસ વધ્યો છે એટલું જ નહીં પરંતુ સંસ્કૃતની સ્વીકૃતિ પણ ધીમે ધીમે વધી રહી છે. તેમણે કહ્યું કે અમે કોઈપણ ભાષાનો વિરોધ કરતા નથી પરંતુ કોઈ પણ વ્યક્તિ પોતાની માતાથી અલગ રહી શકે નહીં અને સંસ્કૃત દેશની લગભગ બધી ભાષાઓની માતા છે. તેમણે કહ્યું કે સંસ્કૃત જેટલું સમૃદ્ધ અને મજબૂત બનશે, દેશની દરેક ભાષા અને બોલીને એટલી જ મજબૂતી મળશે.

કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રીએ કહ્યું કે આજે અહીં 1008 સંસ્કૃત સંભાષણ શિબિરોનું સમાપન થયું છે. તેમણે કહ્યું કે આ અંતર્ગત, 23 એપ્રિલથી 10 દિવસ સુધી, 17 હજારથી વધુ લોકોને સંસ્કૃતનો પરિચય કરાવવામાં આવ્યો અને તેઓએ સંસ્કૃત બોલવાની પ્રેક્ટિસ પણ કરી, જેનાથી લોકોનો સંસ્કૃતમાં રસ વધશે. અમિત શાહે કહ્યું કે સંસ્કૃત ભારતની શ્રદ્ધા, પરંપરા, સત્ય, અને શાશ્વત છે. તેમણે કહ્યું કે જ્ઞાન અને શાણપણનો પ્રકાશ ફક્ત સંસ્કૃતમાં જ સમાયેલ છે. તેમણે કહ્યું કે સંસ્કૃત મોટાભાગની ભારતીય ભાષાઓની માતા છે અને તેથી સંસ્કૃતને પ્રોત્સાહન આપવાનું કાર્ય ફક્ત સંસ્કૃતના વિકાસ સાથે જ નહીં પરંતુ ભારતના વિકાસ સાથે પણ જોડાયેલું છે. તેમણે કહ્યું કે હજારો વર્ષોથી વિવિધ વિષયો પર વિચારોનું મંથન અને તેમાંથી નીકળેલું અમૃત ફક્ત સંસ્કૃતમાં જ સચવાયું છે. શાહે કહ્યું કે સંસ્કૃતમાં દરેક ક્ષેત્રમાં જ્ઞાનનો ભંડાર ઉપલબ્ધ છે જેનો લાભ સમગ્ર વિશ્વને મળવો જોઈએ. તેમણે કહ્યું કે વેદ, ઉપનિષદ અને સંસ્કૃતમાં લખાયેલી વિવિધ હસ્તપ્રતોમાં સમાયેલ જ્ઞાન સમગ્ર વિશ્વ માટે ઉપલબ્ધ હોવું જોઈએ અને સંસ્કૃત ભારતી દ્વારા કરવામાં આવી રહેલા પ્રયાસો આ દિશામાં પ્રથમ પગલું છે.

કેન્દ્રીય ગૃહ અને સહકારિતા મંત્રીએ કહ્યું કે સંસ્કૃત એક એવી ભાષા છે જે માત્ર સૌથી વૈજ્ઞાનિક જ નથી પરંતુ તેનું વ્યાકરણ પણ અજોડ છે. તેમણે કહ્યું કે જો વિશ્વની કોઈપણ ભાષામાં સૌપ્રથમ લય અને છંદમાં ફેરફાર કરવામાં આવ્યા હોય, તો તે ફક્ત સંસ્કૃતમાં જ કરવામાં આવ્યા હતા અને તેથી જ સંસ્કૃત આજે પણ જીવંત છે.