રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાએ એક મહિનામાં 8 ટન સોનું ખરીદ્યું

નવી દિલ્હીઃ વર્લ્ડ ગોલ્ડ કાઉન્સિલના તાજેતરના રિપોર્ટમાં આપવામાં આવેલી માહિતી અનુસાર, રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) એ નવેમ્બર 2024માં વધુ આઠ ટન સોનું ખરીદ્યું છે. વિશ્વભરની સેન્ટ્રલ બેંકોએ નવેમ્બર મહિના દરમિયાન તેમની 53 ટન કિંમતી ધાતુની સામૂહિક ખરીદી ચાલુ રાખી હતી. યુએસ ચૂંટણીને પગલે નવેમ્બર દરમિયાન સોનાના ભાવમાં થયેલા ઘટાડાથી કેટલીક કેન્દ્રીય બેંકોને કિંમતી ધાતુ એકત્ર કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવ્યા હતા.

આરબીઆઈ, અન્ય કેન્દ્રીય બેંકોની જેમ સુરક્ષિત સ્વર્ગ સંપત્તિ તરીકે સોનાની ખરીદી કરે છે. સોનું રાખવાની વ્યૂહરચના મુખ્યત્વે ફુગાવા સામે હેજિંગ અને ભૌગોલિક રાજકીય તણાવને કારણે ઊભી થતી અનિશ્ચિતતાના સમયમાં વિદેશી હૂંડિયામણના જોખમોને ઘટાડવાનો છે. નવેમ્બરમાં તેના ભંડારમાં આઠ ટન સોનાના ઉમેરા સાથે, આરબીઆઈએ 2024ના પ્રથમ 11 મહિનામાં તેની ખરીદી વધારીને 73 ટન કરી છે અને તેના કુલ સોનાના ભંડારને 876 ટન પર લઈ ગયો છે. આ સાથે આરબીઆઈએ પોલેન્ડ પછી વર્ષ દરમિયાન બીજા સૌથી મોટા ખરીદદાર તરીકેનું સ્થાન જાળવી રાખ્યું છે.

પીપલ્સ બેંક ઓફ ચાઈનાએ તેના અનામતમાં પાંચ ટન સોનું ઉમેરીને છ મહિનાના અંતરાલ પછી સોનાની ખરીદી ફરી શરૂ કરી છે અને વાર્ષિક ધોરણે ચોખ્ખી ખરીદી 34 ટન થઈ છે, એમ અહેવાલમાં જણાવાયું છે. આ સાથે પીપલ્સ બેંક ઓફ ચાઈનાએ તેના કુલ સોનાના ભંડારને વધારીને 2,264 ટન (કુલ અનામતના 5 ટકા) કર્યો છે. દરમિયાન, મોનેટરી ઓથોરિટી ઓફ સિંગાપોર (MAS) મહિનાની સૌથી મોટી વેચનાર હતી, જેણે તેના સોનાના ભંડારમાં 5 ટનનો ઘટાડો કર્યો હતો, જે વાર્ષિક ધોરણે ચોખ્ખું વેચાણ 7 ટન અને કુલ સોનાની હોલ્ડિંગ 223 ટન પર લાવી હતી.

વર્લ્ડ ગોલ્ડ કાઉન્સિલના ડેટા અનુસાર, 2023માં સમાન સમયગાળામાં આરબીઆઈની સોનાની ખરીદીમાં પાંચ ગણો વધારો થયો છે. માહિતી અનુસાર, આરબીઆઈ પાસે હવે કુલ સોનાનો ભંડાર 890 ટન છે, જેમાંથી 510 ટન ભારતમાં છે. કેન્દ્રીય બેંકો દ્વારા સોનાની આ મોટી ખરીદીને કારણે વૈશ્વિક બજારમાં કિંમતી ધાતુના ભાવમાં પણ વધારો થયો છે. આરબીઆઈના અડધાથી વધુ સોનાના ભંડાર બેંક ઓફ ઈંગ્લેન્ડ અને બેંક ઓફ ઈન્ટરનેશનલ સેટલમેન્ટ્સ પાસે વિદેશમાં સુરક્ષિત કસ્ટડીમાં છે, જ્યારે ત્રીજા ભાગનું નાગપુર અને મુંબઈમાં આરબીઆઈની તિજોરીઓમાં સંગ્રહિત છે.

રિઝર્વ બેંકે 2024માં યુનાઇટેડ કિંગડમની બેંક તિજોરીઓમાં રાખેલ તેનું 100 મેટ્રિક ટન સોનું ભારતમાં તેની તિજોરીઓમાં સ્થાનાંતરિત કર્યું કારણ કે દેશમાં પર્યાપ્ત સ્થાનિક સંગ્રહ ક્ષમતા હતી. ગોલ્ડ રિઝર્વને સ્થાનાંતરિત કરવાથી યુકે વૉલ્ટનો ઉપયોગ કરવા માટે ચૂકવવામાં આવતી ઊંચી ફી પર બચત થવાની અપેક્ષા છે.