ઓટોમોબાઈલ અને ઓટો કમ્પોનન્ટ્સ માટે પીએલઆઈ યોજનાથી રોકાણ, રોજગાર અને વૃદ્ધિને બળ મળ્યું
નવી દિલ્હીઃ કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે 15.09.2021ના રોજ ઓટોમોબાઇલ અને ઓટો કોમ્પોનેન્ટ્સ માટેની પીએલઆઈ યોજનાને રૂ. 25,938 કરોડના અંદાજપત્રીય ખર્ચ સાથે મંજૂરી આપી હતી. પીએલઆઈ-ઓટો યોજનામાં ભારતમાં એડવાન્સ ઓટોમોટિવ ટેકનોલોજી (એએટી) ઉત્પાદનોના ઉત્પાદન અને સ્થાનિક ઉત્પાદનને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ઉદ્યોગ માટે ખર્ચની વિકલાંગતા દૂર કરવાની કલ્પના કરવામાં આવી છે. પ્રોત્સાહક માળખું એએટી ઉત્પાદનોના સ્વદેશી ઉત્પાદન માટે નવા રોકાણો કરવા અને વધારાની નોકરીઓ બનાવવા માટે ઉદ્યોગને પ્રોત્સાહિત કરવાનું છે. ઓટો સેક્ટર માટે પીએલઆઈ યોજના માન્ય માર્ગદર્શિકા અનુસાર લાગુ કરવામાં આવી રહી છે.
પીએલઆઈ ઓટો યોજના ઉદ્યોગની ગતિશીલ જરૂરિયાતો માટે જવાબદાર રહી છે. એમએચઆઈએ 19 એએટી વાહનો અને 103 એએટી ઘટકોની કેટેગરીને સૂચિત કરી હતી, જેને હિતધારકોની વિસ્તૃત ચર્ચાવિચારણા પછી 09.11.2021ના રોજ આ યોજના હેઠળ આવરી લેવામાં આવશે.
વધુમાં, મેક ઇન ઇન્ડિયા અભિયાનને પ્રોત્સાહન આપવા અને અદ્યતન ઓટોમોટિવ ઉત્પાદનોના સ્થાનિક ઉત્પાદનને વેગ આપવા માટે, યોજનાના અરજદારોએ પ્રોત્સાહનો માટે પાત્ર બનવા માટે 50% ની ડીવીએ પ્રાપ્ત કરવી આવશ્યક છે. આ માપદંડનો હેતુ આયાત ઘટાડવાનો અને સ્થાનિક તેમજ વૈશ્વિક સપ્લાય ચેઇનની એક સાથે બનાવટ કરવાનો છે. પીએલઆઈ-ઓટો સ્કીમની માર્ગદર્શિકાઓ અને એસઓપી પણ વ્યાપક હિતધારકોની સલાહ સાથે તૈયાર કરવામાં આવી છે. ઘરેલું મૂલ્ય સંવર્ધનની ગણતરીની પ્રક્રિયાને પ્રમાણિત કરવા માટે, પરીક્ષણ એજન્સીઓ સામૂહિક રીતે સ્ટાન્ડર્ડ ઓપરેટિંગ પ્રોસિજર (એસઓપી) લઈને આવી છે, જે અનુસરવાની પ્રક્રિયાને સ્પષ્ટ કરે છે. આ એસઓપી એ બધા હિસ્સેદારોને મોટા સ્તરની ખાતરી પ્રદાન કરવા માટે છે. અત્યાર સુધીમાં, 6 ઓઈએમને 66 માન્ય વેરિઅન્ટ માટે ડીવીએ સર્ટિફિકેટ મળ્યું છે અને 7 ઘટક ઉત્પાદકોને 22 માન્ય વેરિઅન્ટ માટે ડીવીએ સર્ટિફિકેટ મળ્યું છે. આજની તારીખે, ઓઈએમ કેટેગરી હેઠળના 6 અરજદારોને 66 વેરિઅન્ટ માટે ડીવીએ સર્ટિફિકેટ મળ્યું છે, જ્યારે કોમ્પોનેન્ટ ચેમ્પિયન કેટેગરી હેઠળના 7 અરજદારોને 22 વેરિઅન્ટ માટે ડીવીએ સર્ટિફિકેટ મળ્યું છે.
રોકાણો, રોજગારી, વેચાણ અને વિતરણમાં વધારો કરવાની દ્રષ્ટિએ મજબૂત અસર:
રોકાણ: ડિસેમ્બર 2024 સુધીમાં, આ યોજના હેઠળની કંપનીઓએ મૂડી રોકાણમાં ₹25,000 કરોડથી વધુની પ્રતિબદ્ધતા વ્યક્ત કરી છે, જેમાં નવી ઉત્પાદન સુવિધાઓ સ્થાપિત કરવા અને ટેકનોલોજીને અપગ્રેડ કરવાનો સમાવેશ થાય છે. દાખલા તરીકે, ટાટા મોટર્સ અને મહિન્દ્રા એન્ડ મહિન્દ્રાએ ઇવી ઉત્પાદન ક્ષમતામાં મોટા પાયે રોકાણ કરવા પ્રતિબદ્ધતા દર્શાવી છે.
રોજગાર: આ યોજનાએ ઉત્પાદન, સપ્લાય ચેઇન મેનેજમેન્ટ અને આર એન્ડ ડીમાં હજારો પ્રત્યક્ષ અને પરોક્ષ નોકરીઓનું સર્જન પણ કર્યું છે. ઉલ્લેખનીય છે કે, નવા ઇવી ઉત્પાદન પ્લાન્ટ્સ મેન્યુફેક્ચરિંગ હબ્સમાં સ્થાનિક રોજગાર તરફ દોરી ગયા છે.
વેચાણ: ઇલેક્ટ્રિક વાહનો (ઇવી) અને મહત્વપૂર્ણ ઘટકો જેવા ક્ષેત્રોમાં વેચાણ વૃદ્ધિમાં નોંધપાત્ર સુધારો જોવા મળ્યો છે. ઉદાહરણ તરીકે, ઇવી (EV) સેક્ટરમાં નવા મોડેલોની રજૂઆતને કારણે વેચાણમાં વધારો થયો છે.
વિતરણ: નાણાકીય વર્ષ 2023-24 એ યોજનાનું પ્રથમ પ્રદર્શન વર્ષ હતું, જેના માટે નાણાકીય વર્ષ 2024-25 માં વિતરણ થયું હતું. આ યોજના હેઠળ અત્યાર સુધીમાં કુલ રૂ. 322 કરોડનું પ્રોત્સાહન આપવામાં આવ્યું છે.