પાકિસ્તાની શરણાર્થીઓને યુપીમાં જમીનના અધિકાર મળશે, સમિતિએ સરકારને રિપોર્ટ સોંપ્યો

ઉત્તર પ્રદેશમાં સ્થાયી થયેલા પાકિસ્તાની શરણાર્થીઓને ઉત્તરાખંડની જેમ જમીનના અધિકારો આપવામાં આવશે. આ સંદર્ભમાં, મુરાદાબાદ ડિવિઝનલ કમિશનર અંજનેય કુમાર સિંહની અધ્યક્ષતામાં રચાયેલી સમિતિએ સરકારને પોતાનો અહેવાલ સુપરત કર્યો છે. હાલમાં, લગભગ 20 હજાર શરણાર્થી પરિવારો 50 હજાર એકર જમીન પર કબજો કરી રહ્યા છે, પરંતુ તેમને આજ સુધી જમીન પર સંપૂર્ણ માલિકી હક મળ્યો નથી.

1947માં ભારત-પાકિસ્તાનના ભાગલા દરમિયાન પાકિસ્તાનથી આવેલા શરણાર્થીઓને લખીમપુર ખીરી, રામપુર, બિજનૌર અને પીલીભીતમાં સ્થાયી કરવામાં આવ્યા હતા. તેમને આજીવિકા માટે જમીન પણ આપવામાં આવી હતી. આમાંના મોટાભાગના હિન્દુ અને શીખ શરણાર્થીઓ હતા. પરંતુ, આમાંના ઘણા પરિવારોને તબદીલીપાત્ર જમીન માલિકી હકો મળ્યા નથી. એટલે કે, આ પરિવારોના વારસદારો તેમની જમીન પર બેંકમાંથી પાક લોન સિવાય અન્ય કોઈ લોન લઈ શકતા નથી. તેમને જમીન વેચવાનો પણ અધિકાર નથી.
રામપુરમાં 23 ગામો અને બિજનૌરમાં 18 ગામોમાં શરણાર્થીઓને સ્થાયી કરવામાં આવ્યા છે. રામપુરમાં 23 શરણાર્થી ગામો છે.

બિજનૌરમાં, આ શરણાર્થીઓ 18 અલગ અલગ ગામોમાં સ્થાયી થયા છે. લખીમપુર ખેરી અને પીલીભીતમાં, આ લોકો અલગ અલગ ગામોમાં અથવા જંગલોની ધાર પર સ્થાયી થયા હતા. અંજનેય સમિતિના અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે કેટલાક શરણાર્થી પરિવારોને તે સમયે સરકારી ગ્રાન્ટ કાયદા હેઠળ જમીન આપવામાં આવી હતી. તેમને ગ્રામ સભા અને વિવિધ વિભાગોની માલિકીની જમીન પર પણ સ્થાયી કરવામાં આવ્યા હતા. હાલમાં, સરકારી ગ્રાન્ટ કાયદાને નાબૂદ કરવામાં આવ્યો છે.

શરણાર્થીઓની સંપૂર્ણ માલિકી માટે કાયદો બનાવવો જરૂરી છે. આ શરણાર્થી પરિવારોને આપવામાં આવેલી જમીન પર સંપૂર્ણ માલિકી એટલે કે ટ્રાન્સફરેબલ જમીનધારક અધિકારો આપવા માટે એક અલગ કાયદો બનાવવાની જરૂર પડશે, જેથી આ કેસોમાં હાલના નિયમો હળવા કરી શકાય. ઉત્તરાખંડના ઘણા જિલ્લાઓમાં, જમીનની કિંમતના થોડા ટકા લઈને માલિકી આપવાનું કામ કરવામાં આવ્યું છે. ઉત્તરાખંડની જેમ, અહીં પણ ટ્રાન્સફરેબલ જમીનધારક અધિકારો અમુક કિંમતે અથવા મફતમાં લઈને આપી શકાય છે. જો કે, કેટલાક શરણાર્થી પરિવારો અનામત શ્રેણીની જંગલ જમીન, ગોચર અને તળાવો પર પણ સ્થાયી થયા છે.

રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે કાયદામાં ફેરફાર કરીને તેમને અન્યત્ર જમીન આપવા અથવા તે જ જમીન પર માલિકી હકો આપવાનો વિચાર કરવો પડશે. અહીં એ નોંધવું જોઈએ કે વન જમીન પર અધિકારો આપવા માટે કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા સુપ્રીમ કોર્ટની પરવાનગી પણ લેવી પડશે. તે જ સમયે, નિયમો મુજબ, ગ્રામસભાની જમીન તે જ ગામના મૂળ રહેવાસીઓને આપી શકાય છે. તેવી જ રીતે, વિભાગોની જમીન આપવાનો અધિકાર પણ સંબંધિત વિભાગો પાસે છે.