પહેલગામમાં હુમલો કરનાર આતંકવાદી સંગઠન TRF મુદ્દે પાકિસ્તાને હાથ ઉંચા કરી લીધા

નવી દિલ્હીઃ જમ્મુ અને કાશ્મીરના પહેલગામમાં થયેલા આતંકવાદી હુમલાએ આખા દેશને હચમચાવી નાખ્યો હતો. આ હુમલાની જવાબદારી આતંકવાદી સંગઠન ધ રેઝિસ્ટન્સ ફ્રન્ટ (TRF) દ્વારા લેવામાં આવી હતી, જે લશ્કર-એ-તૈયબાના પડછાયા હેઠળ કામ કરતી એક ફ્રન્ટ સંસ્થા માનવામાં આવે છે. તાજેતરમાં, અમેરિકાએ TRF ને વૈશ્વિક આતંકવાદી સંગઠન જાહેર કર્યું હતું, જેના પછી પાકિસ્તાન નારાજ થયું હતું, પરંતુ હવે પાકિસ્તાનના વિદેશ પ્રધાન ઇશાક ડારે કહ્યું છે કે પાકિસ્તાન આ સામે કોઈ વાંધો નથી.

પાકિસ્તાનના વિદેશ પ્રધાન ઇશાક ડારે અમેરિકામાં એક નિવેદન આપ્યું હતું કે TRFનો લશ્કર કે પાકિસ્તાન સાથે કોઈ સંબંધ નથી, જે અત્યાર સુધીની રાજદ્વારી નીતિથી બિલકુલ વિરુદ્ધ છે. પ્રશ્ન એ છે કે પાકિસ્તાન TRF થી પોતાને કેમ દૂર કરી રહ્યું છે? આ સમગ્ર ઘટના પાછળ પાંચ મહત્વપૂર્ણ કારણો છે.

ભારતના હવાઈ હુમલાનો ડરઃ પહલગામ હુમલા પછી, ભારતે પાકિસ્તાનમાં હવાઈ હુમલા દ્વારા આતંકવાદીઓના ઠેકાણાઓનો નાશ કર્યો, પરંતુ શાહબાઝ શરીફ અને પાકિસ્તાની સેનાએ કહ્યું કે ભારતે આપણા નાગરિકો પર હુમલો કર્યો હતો. હવે જ્યારે અમેરિકાએ TRF પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે, ત્યારે પાકિસ્તાન ફરી એકવાર ભારતના હવાઈ હુમલાથી ડરી ગયું છે. અગાઉ પણ, ભારતે ઉરી (2016) અને પુલવામા (2019) હુમલાના જવાબમાં સર્જિકલ અને હવાઈ હુમલા કર્યા છે.

ટ્રમ્પના ટેરિફ અને યુએસ દબાણનો ડરઃ પાકિસ્તાને પણ TRF થી પોતાને દૂર રાખ્યા છે કારણ કે તે યુએસને ગુસ્સે કરી શકતું નથી. યુએસએ TRF ને આતંકવાદી સંગઠન જાહેર કર્યું હોવાથી, હવે પાકિસ્તાન ઇચ્છશે નહીં કે યુએસ તેની સામે કોઈ વધુ કાર્યવાહી કરે. જ્યારે યુએસ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ વિશ્વના ઘણા દેશો પર ટેરિફ લાદી રહ્યા છે, ત્યારે પાકિસ્તાન પણ ટેરિફથી ડરે છે.

અમેરિકા તરફથી લશ્કરી સહાય અને સંરક્ષણ સોદા: પાકિસ્તાન અમેરિકા પાસેથી કેટલાક મહત્વપૂર્ણ લશ્કરી સાધનો ખરીદવાની પ્રક્રિયામાં છે. જો આતંકવાદી સંગઠનોને ટેકો આપવાના આરોપો સાબિત થાય છે, તો આ સોદા કાં તો અટકી જશે અથવા સંપૂર્ણપણે રદ કરવામાં આવશે.

FATF ની ગ્રે લિસ્ટમાં પાછા ફરવાનો ડર: FATF (ફાઇનાન્શિયલ એક્શન ટાસ્ક ફોર્સ) એ તાજેતરમાં પાકિસ્તાનને ગ્રે લિસ્ટમાંથી દૂર કર્યું છે, પરંતુ આ પરિસ્થિતિ ખૂબ જ નાજુક છે. TRF જેવા સંગઠન સાથે સંબંધો રાખવાથી અથવા તેને સહન કરવાથી પાકિસ્તાનને ફરીથી વોચ લિસ્ટમાં લાવી શકાય છે, જે આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાકીય સહાય બંધ કરી શકે છે.

અમેરિકા તરફથી લોન અને રોકાણ :  પાકિસ્તાનની આર્થિક સ્થિતિ ખૂબ જ ખરાબ છે. તેને IMF, વિશ્વ બેંક અને અમેરિકા પાસેથી સીધા રોકાણ અને લોનની જરૂર છે. આવી સ્થિતિમાં, TRFનો બચાવ કરવાથી પાકિસ્તાનના રાજદ્વારી હિતોને સીધું નુકસાન થઈ શકે છે. યુએસ સેક્રેટરી ઓફ સ્ટેટ માર્કો રુબિયોએ તાજેતરમાં નાયબ પીએમ ઇશાક દાર સાથેની મુલાકાત દરમિયાન આતંકવાદ સામે પાકિસ્તાનના સહયોગની પ્રશંસા કરી હતી, પરંતુ આ સમર્થન ત્યારે જ ચાલુ રહી શકે છે જો પાકિસ્તાન તેના વલણમાં ફેરફાર બતાવે.