ગાઈડલાઈનનું પાલન કર્યા વિના ડિમોલિશન નહીં થાય, 15 દિવસ પહેલા નોટિસ આપવી પડશે: સુપ્રીમ કોર્ટ

નવી દિલ્હીઃ સુપ્રીમ કોર્ટે ગુનેગારો સામે બુલડોઝરની કાર્યવાહી પર રોક લગાવવાની માંગ કરતી અરજીઓની સુનાવણી કરતી વખતે કહ્યું હતું કે, તેમણે બંધારણમાં આપવામાં આવેલા અધિકારોને ધ્યાનમાં રાખ્યા છે, જે લોકોને રાજ્યની મનસ્વી કાર્યવાહીથી રક્ષણ પૂરું પાડે છે. સર્વોચ્ચ અદાલતે કહ્યું કે, કાયદાનું શાસન એ સુનિશ્ચિત કરે છે કે લોકો જાણે છે કે તેમની મિલકત માત્ર કારણ વગર છીનવી ન શકાય.

સુપ્રીમ કોર્ટે એમ પણ કહ્યું કે તેમણે સત્તાના વિભાજન પર વિચાર કર્યો છે અને સમજ્યું છે કે કાર્યપાલિકા અને ન્યાયતંત્ર તેમના સંબંધિત અધિકારક્ષેત્રમાં કેવી રીતે કાર્ય કરે છે. ન્યાયિક કાર્યો ન્યાયતંત્રને સોંપવામાં આવ્યા છે અને કારોબારીએ ન્યાયતંત્રની જગ્યાએ આ કાર્ય કરવું જોઈએ નહીં. જો વહીવટી તંત્ર કોઈ વ્યક્તિના ઘરમાં માત્ર એટલા માટે ઘૂસી જાય છે કે તે ગુનેગાર છે, તો તે સત્તાના વિભાજનના સિદ્ધાંતનું ઉલ્લંઘન છે. કોર્ટે કહ્યું કે જે સરકારી અધિકારીઓ કાયદો પોતાના હાથમાં લે છે અને આવા અત્યાચાર કરે છે તેમને જવાબદાર ઠેરવવા જોઈએ.

સર્વોચ્ચ અદાલતે કહ્યું કે કાર્યપાલક (સરકારી અધિકારી) વ્યક્તિને દોષિત ન ઠેરવી શકે અને ન તો તે ન્યાયાધીશ બની શકે જે કોઈ આરોપીની સંપત્તિને નષ્ટ કરવાનો નિર્ણય લે. કોર્ટે એમ પણ કહ્યું હતું કે જો કોઈ વ્યક્તિ ગુનામાં દોષિત ઠર્યા પછી તેનું ઘર તોડી પાડવામાં આવે છે, તો આ પણ ખોટું છે, કારણ કે વહીવટીતંત્ર દ્વારા આવું પગલું ભરવું ગેરકાયદેસર હશે અને વહીવટીતંત્ર કાયદો પોતાના હાથમાં લેતો હશે. કોર્ટે કહ્યું કે આવાસનો અધિકાર એ મૂળભૂત અધિકાર છે અને નિર્દોષ વ્યક્તિને આ અધિકારથી વંચિત રાખવો સંપૂર્ણપણે ગેરબંધારણીય હશે.

સુપ્રીમ કોર્ટે આદેશ આપ્યો છે કે જ્યાં સુધી તેના માલિકને પંદર દિવસની નોટિસ આપવામાં ન આવે ત્યાં સુધી કોઈપણ મિલકત તોડી શકાય નહીં. કોર્ટે કહ્યું કે આ નોટિસ માલિકને રજિસ્ટર્ડ પોસ્ટ દ્વારા મોકલવામાં આવશે અને તેને બિલ્ડિંગની બહારની દિવાલ પર પણ ચોંટાડી દેવામાં આવશે. નોટિસમાં ગેરકાયદે બાંધકામનું સ્વરૂપ, ઉલ્લંઘનની વિગતો અને ડિમોલિશનના કારણો જણાવવામાં આવશે. આ ઉપરાંત, ડિમોલિશન પ્રક્રિયાની વિડિયોગ્રાફી પણ કરવામાં આવશે અને જો આ માર્ગદર્શિકાનું ઉલ્લંઘન થશે, તો તે કોર્ટની અવમાનના તરીકે ગણવામાં આવશે.

સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે સામાન્ય નાગરિક માટે પોતાનું ઘર બનાવવું એ ઘણા વર્ષોની મહેનત, સપના અને આકાંક્ષાઓનું પરિણામ છે. ઘર સુરક્ષાનું પ્રતીક છે અને ભવિષ્ય માટે સામૂહિક આશા છે અને જો તેને લઈ લેવામાં આવે તો સત્તાવાળાઓએ સાબિત કરવું પડશે કે આ પગલું તેમનો એકમાત્ર વિકલ્પ હતો.