સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં સુધારાની જરૂરિયાત, ભારત નિયમ આધારિત વ્યવસ્થાનો સમર્થક: રાજનાથસિંહ

નવી દિલ્હીઃ રક્ષામંત્રી રાજનાથસિંહે સંયુક્ત રાષ્ટ્ર જેવી વૈશ્વિક સંસ્થાઓમાં સુધારા કરવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો છે. તેમણે જણાવ્યું કે સંયુક્ત રાષ્ટ્ર હાલમાં વિશ્વાસના સંકટનો સામનો કરી રહ્યું છે, કારણ કે તે આજની વૈશ્વિક હકીકતોને પ્રતિબિંબિત કરતું નથી અને તેથી આધુનિક પડકારોનો સામનો કરવામાં નિષ્ફળ રહ્યું છે. રાજનાથસિંહે કોઈ દેશનું નામ લીધા વગર કહ્યું કે કેટલાક દેશો ખુલ્લેઆમ આંતરરાષ્ટ્રીય નિયમોનું ઉલ્લંઘન કરીને પોતાનું પ્રભુત્વ સ્થાપિત કરવાની કોશિશ કરી રહ્યા છે.

મંગળવારે દિલ્હીમાં ભારતીય સેના દ્વારા આયોજિત એક પરિષદમાં બોલતા રાજનાથસિંહએ સંયુક્ત રાષ્ટ્રના જૂના બહુપક્ષીય માળખાને પડકારતા જણાવ્યું હતું કે, “આજની પડકારજનક પરિસ્થિતિઓનો સામનો આપણે જૂના બહુપક્ષીય માળખા દ્વારા કરી શકતા નથી. વ્યાપક સુધારા વિના સંયુક્ત રાષ્ટ્ર વિશ્વાસના સંકટમાંથી પસાર થઈ રહ્યું છે. આજની એકબીજાથી જોડાયેલી દુનિયા માટે એક સુધારેલ બહુપક્ષવાદ જરૂરી છે, જે દરેક હિતધારકની અવાજ બને, આધુનિક પડકારોનો ઉકેલ આપે અને માનવ કલ્યાણ પર કેન્દ્રિત રહે.”

રક્ષામંત્રી રાજનાથસિંહએ કહ્યું કે ભારત સતત પુરાણી આંતરરાષ્ટ્રીય માળખામાં સુધારાની વકાલત કરતું આવ્યું છે અને તે નિયમ આધારિત વૈશ્વિક વ્યવસ્થાના સમર્થનમાં દ્રઢપણે ઉભું છે. તેમણે કહ્યું કે, “આજકાલ કેટલાક દેશો આંતરરાષ્ટ્રીય નિયમોનો ભંગ કરી રહ્યા છે, કેટલાક તેને નબળા પાડવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે, જ્યારે કેટલાક પોતાના નિયમો બનાવીને આગલી સદીમાં પ્રભુત્વ સ્થાપિત કરવા માગે છે. આ પરિસ્થિતિમાં ભારત નિયમ આધારિત વ્યવસ્થાને જાળવવા માટે અડગ છે.”

રાજનાથસિંહએ જણાવ્યું કે સંયુક્ત રાષ્ટ્રના ચાર્ટર અનુસાર સૈન્ય સહયોગ આપતા દેશોને વધુ જવાબદારી અને અવાજ મળવો જોઈએ. “જે લોકો મેદાનમાં સેવા આપે છે અને જોખમ લે છે, તેમને પોતાના મિશનને માર્ગદર્શન આપતી નીતિઓ ઘડવામાં ભાગ લેવાનો અધિકાર મળવો જોઈએ.” તેમણે વધુમાં જણાવ્યું કે શાંતિ સ્થાપનામાં સફળતા ફક્ત સંખ્યાઓ પર નહીં, પણ તૈયારી પર પણ આધારિત છે. ભારતમાં આવેલું સંયુક્ત રાષ્ટ્ર શાંતિ સ્થાપન કેન્દ્ર (CUNPK)** અત્યાર સુધી 90થી વધુ દેશોના પ્રતિભાગીઓને તાલીમ આપી ચૂક્યું છે, જેમાં સંઘર્ષ વિસ્તારોમાં સંવાદ, માનવીય સહાયતા અને નાગરિક સુરક્ષા જેવી સ્થિતિઓ પર વ્યવહારુ તાલીમ આપવામાં આવે છે.

રાજનાથસિંહએ જણાવ્યું કે ભારત માટે શાંતિ સ્થાપન ક્યારેય વિકલ્પ નહીં પરંતુ વિશ્વાસનો વિષય રહ્યું છે. “આપણી સ્વતંત્રતાના આરંભથી જ ભારત આંતરરાષ્ટ્રીય શાંતિ અને સુરક્ષા જાળવવા માટે સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સાથે દ્રઢપણે ઉભું રહ્યું છે.” તેમણે ઉમેર્યું કે ભારત મહાત્મા ગાંધીની ભૂમિ છે, જ્યાં શાંતિ આપણા અહિંસા અને સત્યના તત્વજ્ઞાનમાં ઊંડે પ્રસ્થાપિત છે. “ગાંધીજી માટે શાંતિ માત્ર યુદ્ધનો અભાવ નહોતું, પરંતુ ન્યાય, સૌહાર્દ અને નૈતિક શક્તિની સકારાત્મક સ્થિતિ હતી.”

રાજનાથસિંહએ જણાવ્યું કે, ભારત માટે આંતરરાષ્ટ્રીય વ્યવસ્થા પ્રત્યેનો વિશ્વાસ માત્ર શબ્દોમાં નથી પરંતુ હજારો ભારતીયો સંયુક્ત રાષ્ટ્રના ધ્વજ હેઠળ શાંતિ અને વિકાસ માટે સેવા આપી રહ્યા છે. આ ભારતના “વચન અને કર્મ વચ્ચેના સંતુલન”ના સિદ્ધાંત અને વૈશ્વિક શાંતિ પ્રત્યેની પ્રતિબદ્ધતાનું પ્રતિબિંબ છે.