ભારત અને ચીન વચ્ચે માનસરોવર યાત્રા અને સીધી ફ્લાઈટ ફરી શરૂ થશે

ભારત અને ચીને લગભગ પાંચ વર્ષ બાદ સરહદ મુદ્દે તેમના વિશેષ પ્રતિનિધિઓની વહેલી તકે બેઠક બોલાવવાનું નક્કી કર્યું છે. પૂર્વી લદ્દાખના બે સંઘર્ષ વિસ્તારોમાંથી તેમના સૈનિકોને હટાવ્યાના થોડા અઠવાડિયા પછી બંને દેશોએ આ નિર્ણય લીધો છે.

વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકર અને તેમના ચીની સમકક્ષ વાંગ યી વચ્ચે સોમવારે મોડી રાત્રે (18 નવેમ્બર 2024) રિયો ડી જાનેરોમાં G-20 સમિટની બાજુમાં વાતચીત થઈ હતી, જેમાં ભારત-ચીન સંબંધોમાં આગળના પગલાઓની ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. વિદેશ મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, બંને મંત્રીઓને લાગ્યું કે સંબંધોને સ્થિર કરવા, મતભેદોને ઉકેલવા અને આગળના પગલાં લેવા મહત્વપૂર્ણ છે.

સૈનિકો પાછા ખેંચવા અને સરહદી વિસ્તારોમાં શાંતિ જાળવવી
પૂર્વી લદ્દાખમાં વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા (LAC) પર ડેપસાંગ અને ડેમચોકમાં છૂટાછેડાની પ્રક્રિયા પૂર્ણ થયા પછી બંને પક્ષો વચ્ચે આ પ્રથમ ઉચ્ચ સ્તરીય વાતચીત હતી. વિદેશ મંત્રાલયે કહ્યું કે બંને મંત્રીઓ એ વાત પર સહમત થયા કે સરહદી વિસ્તારોમાંથી સૈનિકો હટાવવાથી શાંતિ અને સૌહાર્દ જાળવવામાં મદદ મળી છે. આ ચર્ચાનો મુખ્ય વિષય ભારત-ચીન સંબંધોમાં આગળના પગલાઓ પર હતો. બંને પક્ષો સંમત થયા કે વિશેષ પ્રતિનિધિઓ અને વિદેશ સચિવ-નાયબ મંત્રી સ્તરની ટૂંક સમયમાં બેઠક યોજવામાં આવશે.

બેઠકમાં મુખ્ય મુદ્દાઓ ઉઠાવવામાં આવ્યા હતા
વિદેશ મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, બેઠકમાં કૈલાશ માનસરોવર યાત્રા ફરી શરૂ કરવા, સીમા પાર નદીઓ પર ડેટા શેર કરવા, ભારત અને ચીન વચ્ચે સીધી ફ્લાઈટ્સ અને મીડિયા વ્યક્તિઓની પરસ્પર હિલચાલ સહિત ઘણા મુખ્ય પગલાઓ પર ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. આ બેઠક ખાસ કરીને મહત્વપૂર્ણ હતી કારણ કે છેલ્લા કેટલાક વર્ષોથી, કોવિડ-19 રોગચાળાને કારણે, બંને દેશો વચ્ચે સીધી ફ્લાઇટ્સ અને કૈલાશ માનસરોવર યાત્રા સ્થગિત કરવામાં આવી હતી.

ભારતની વિદેશ નીતિ અને વૈશ્વિક સ્થિતિ પર ચર્ચા
બેઠકમાં વિદેશ મંત્રી જયશંકરે વાંગને કહ્યું કે ભારત વર્ચસ્વ સ્થાપિત કરવાના એકપક્ષીય અભિગમની વિરુદ્ધ છે અને તે તેના સંબંધોને અન્ય દેશોના પરિપ્રેક્ષ્યથી જોતું નથી. વિદેશ મંત્રાલયે એક નિવેદનમાં કહ્યું, "વૈશ્વિક પરિસ્થિતિ અને આંતરરાષ્ટ્રીય મુદ્દાઓ પર, વિદેશ મંત્રીએ કહ્યું કે ભારત અને ચીન વચ્ચે તફાવત અને સમાનતા બંને છે. અમે બ્રિક્સ અને એસસીઓ (શાંઘાઈ કોઓપરેશન ઓર્ગેનાઈઝેશન) માળખામાં રચનાત્મક રીતે કામ કર્યું છે."

વાંગ યીની સંમતિ અને સંબંધો સુધારવાની જરૂરિયાત
વિદેશ મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર વિદેશ મંત્રી વાંગ યી જયશંકર સાથે સહમત થયા અને કહ્યું કે ભારત-ચીન સંબંધો વિશ્વ રાજકારણમાં વિશેષ મહત્વ ધરાવે છે. વાંગે જણાવ્યું હતું કે બંને દેશોના નેતાઓ કાઝાનમાં આગળના માર્ગ પર સંમત થયા હતા અને બંને પ્રધાનોને લાગ્યું કે સંબંધોને સ્થિર કરવા, મતભેદોને ઉકેલવા અને આગળના પગલાં લેવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું મહત્વપૂર્ણ છે.