કેન-બેતવા લિંક પ્રોજેક્ટ બુંદેલખંડ પ્રદેશમાં સમૃદ્ધિ અને ખુશીના નવા દરવાજા ખોલશે: પીએમ

ભોપાલઃ ભૂતપૂર્વ પ્રધાનમંત્રી અટલ બિહારી વાજપેયીજીની 100મી જન્મજયંતીનાં પ્રસંગે પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીએ મધ્યપ્રદેશનાં ખજુરાહોમાં અનેકવિધ વિકાસલક્ષી પરિયોજનાઓનું ઉદઘાટન કર્યું હતું અને શિલાન્યાસ કર્યો હતો. જનમેદનીને સંબોધતા પીએમ મોદીએ ભારત અને વિશ્વના ખ્રિસ્તી સમુદાયનાં લોકોને નાતાલની શુભેચ્છા પાઠવી હતી. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, છેલ્લા એક વર્ષમાં હજારો કરોડ રૂપિયાથી વધુના મૂલ્યના નવા માળખાગત પ્રોજેક્ટ્સના અમલીકરણની સાથે વિકાસલક્ષી કાર્યોએ વેગ પકડ્યો છે. પ્રધાનમંત્રીએ નોંધ્યું હતું કે, આજે કેન-બેતવા નદીને જોડતી ઐતિહાસિક પરિયોજના, દૌધન બંધ અને ઓમકારેશ્વર ફ્લોટિંગ સોલર પ્રોજેક્ટ – સાંસદનાં પ્રથમ સૌર ઊર્જા પ્લાન્ટ – માટે શિલારોપણ કરવામાં આવ્યું હતું. 

ભારતરત્ન શ્રી અટલ બિહારી વાજપેયીજીની જન્મ શતાબ્દીનાં પ્રસંગે આજના દિવસને એક નોંધપાત્ર પ્રેરક દિવસ ગણાવતા પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, આજે આપણા સૌ માટે પ્રેરણારૂપ સુશાસન અને સુશાસનનું પર્વ છે, જે આપણા બધા માટે પ્રેરણારૂપ છે. પ્રધાનમંત્રીએ વાજપેયીજીને યાદ કરીને સ્મારક ટપાલ ટિકીટ અને સિક્કો પ્રસિદ્ધ કરતાં કહ્યું હતું કે, શ્રી વાજપેયીજીએ વર્ષોથી તેમના જેવા અનેક પાયદળ સૈનિકોને આવકાર્યા હતા અને તેમનું પોષણ કર્યું હતું. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, રાષ્ટ્રનાં વિકાસ માટે અટલજીની સેવા હંમેશા આપણી સ્મૃતિમાં અમિટ રહેશે. પીએમ મોદીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, આજથી 1100થી વધારે અટલ ગ્રામ સુશાન સદન પર કામ ચાલી રહ્યું છે અને એ માટે તેનો પ્રથમ હપ્તો પ્રસિદ્ધ કરવામાં આવ્યો છે. તેમણે ટિપ્પણી કરી હતી કે, અટલ ગ્રામ સેવા સદન ગામડાઓનાં વિકાસને વેગ આપશે.

સુશાસન દિવસ એ એક દિવસની બાબત નથી એ વાત પર ભાર મૂકીને પીએમ મોદીએ કહ્યું હતું કે, "સુશાસન આપણી સરકારોની ઓળખ છે." કેન્દ્રમાં સતત ત્રીજી વખત સેવા કરવાની તક આપવા બદલ અને મધ્યપ્રદેશમાં સતત સેવા કરવાની તક આપવા બદલ લોકોનો આભાર માનતા પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, આની પાછળનું સૌથી મજબૂત પરિબળ સુશાસન છે. પ્રધાનમંત્રીએ બૌદ્ધિકો, રાજકીય વિશ્લેષકો અને અન્ય પ્રસિદ્ધ શિક્ષણવિદોને વિકાસ, જન કલ્યાણ અને સુશાસનનાં માપદંડો પર આઝાદીનાં 75 વર્ષ પૂર્ણ કર્યા પછી દેશનું મૂલ્યાંકન કરવા અપીલ કરી હતી. તેમણે એ બાબત પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો કે, જ્યારે પણ તેમને લોકોની સેવા કરવાની તક મળી છે, ત્યારે તેમની સરકાર જનકલ્યાણ અને વિકાસલક્ષી કાર્યો સુનિશ્ચિત કરવામાં સફળ રહી છે. પીએમ મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, "જો આપણું મૂલ્યાંકન ચોક્કસ માપદંડો પર કરવામાં આવે, તો દેશ જોશે કે આપણે સામાન્ય લોકો પ્રત્યે કેટલા સમર્પિત છીએ."

તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, સરકારે આપણાં સ્વાતંત્ર્ય સેનાનીઓનાં સ્વપ્નોને સાકાર કરવા માટે અવિરતપણે કામ કર્યું છે, જેમણે આપણાં દેશ માટે લોહી વહાવ્યું હતું. પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, સુશાસન માટે માત્ર સારી યોજનાઓની જ નહીં, પણ તેના અસરકારક અમલીકરણની પણ જરૂર છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, સુશાસનનો માપદંડ એ છે કે સરકારી યોજનાઓથી લોકોને કેટલી હદે લાભ થાય છે. પ્રધાનમંત્રીએ નોંધ્યું હતું કે, અગાઉની સરકારોએ જે સરકારોએ જાહેરાતો કરી હતી, તેમનાં અમલીકરણમાં ઉદ્દેશ અને ગંભીરતાનાં અભાવને કારણે તેનો લાભ લોકો સુધી પહોંચ્યો નહોતો. તેમણે પ્રધાનમંત્રી કિસાન સન્માન નિધિ જેવી યોજનાઓનાં લાભ પર ભાર મૂક્યો હતો, જ્યાં મધ્યપ્રદેશનાં ખેડૂતોને રૂ. 12,000 મળે છે. તેમણે કહ્યું હતું કે, જન ધન બેંક ખાતાઓ ખોલવાથી આ શક્ય બન્યું છે.

પ્રધાનમંત્રીએ મધ્યપ્રદેશમાં લાડલી બેહના યોજના પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો અને નોંધ્યું હતું કે, બેંક ખાતાઓને આધાર અને મોબાઇલ નંબરો સાથે જોડ્યા વિના તે શક્ય બન્યું ન હોત. તેમણે નોંધ્યું હતું કે, અગાઉ સસ્તાં રેશનિંગની યોજનાઓ અસ્તિત્વમાં હતી, ત્યારે ગરીબોને રેશન મેળવવા માટે સંઘર્ષ કરવો પડતો હતો, ત્યારે અત્યારે ગરીબોને સંપૂર્ણ પારદર્શકતા સાથે નિઃશુલ્ક રેશન મળે છે, જે ટેકનોલોજીની શરૂઆતને આભારી છે, જેણે છેતરપિંડીને નાબૂદ કરી છે અને વન નેશન, વન રેશનકાર્ડ જેવી રાષ્ટ્રવ્યાપી સુવિધાઓ પ્રદાન કરી છે.

પીએમ મોદીએ નોંધ્યું હતું કે, સુશાસનનો અર્થ એ છે કે, નાગરિકોએ તેમના અધિકારો માટે સરકાર પાસે ભીખ માગવી ન જોઈએ કે સરકારી કચેરીઓની આસપાસ દોડવું ન જોઈએ. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, તેમની નીતિ 100 ટકા લાભાર્થીઓને 100 ટકા લાભો સાથે જોડવાની છે, જે તેમની સરકારોને અન્યોથી અલગ પાડે છે. પ્રધાનમંત્રીએ નોંધ્યું હતું કે, આખો દેશ આ બાબતનો સાક્ષી છે, એટલે જ તેમણે વારંવાર તેમને સેવા કરવાની તક આપી હતી.

સુશાસને વર્તમાન અને ભવિષ્યનાં એમ બંને પ્રકારનાં પડકારોનું સમાધાન કર્યું છે એ વાત પર ભાર મૂકતાં પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, અગાઉની સરકારોનાં ગેરવહીવટને કારણે બુંદેલખંડનાં લોકોએ દાયકાઓ સુધી ઘણું નુકસાન સહન કર્યું હતું. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, બુંદેલખંડમાં ખેડૂતો અને મહિલાઓની ઘણી પેઢીઓ અસરકારક વહીવટના અભાવે પાણીનાં એક-એક ટીપાં માટે સંઘર્ષ કરી રહી છે તથા અગાઉનાં વિતરણો દ્વારા જળસંકટનું કાયમી સમાધાન કરવાનો વિચાર કરે છે.

ડૉ. બી. આર. આંબેડકર ભારત માટે નદીના પાણીના મહત્ત્વને સમજનારા સૌપ્રથમ લોકોમાંના એક હતા એ બાબત પર ભાર મૂકીને શ્રી મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, ભારતમાં મુખ્ય નદી ખીણ યોજનાઓ ડૉ. આંબેડકરના વિઝન પર આધારિત છે અને કેન્દ્રીય જળ પંચની પણ તેમના પ્રયાસોને કારણે સ્થાપના કરવામાં આવી છે. પ્રધાનમંત્રીએ દુઃખ વ્યક્ત કર્યું હતું કે, અગાઉની સરકારોએ ડૉ.આંબેડકરને જળ સંરક્ષણ અને મોટી ડેમ પરિયોજનાઓમાં તેમના યોગદાનનો શ્રેય ક્યારેય આપ્યો નહોતો અને તેઓ આ પ્રયાસો પ્રત્યે ક્યારેય ગંભીર નહોતાં. સાત દાયકા પછી પણ ભારતનાં ઘણાં રાજ્યોમાં જળ વિવાદો છે એ વાત પર ભાર મૂકતાં પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, અગાઉની સરકારોમાં ઇરાદાનો અભાવ અને ગેરવહીવટને કારણે કોઈ નક્કર પ્રયાસો થતાં અટક્યા છે.

ભૂતકાળમાં શ્રી વાજપેયીની સરકારે પાણી સાથે સંબંધિત પડકારોનું ગંભીરતાપૂર્વક સમાધાન કરવાનું શરૂ કર્યું હતું, પણ વર્ષ 2004 પછી તેમને બાજુએ મૂકી દેવામાં આવ્યાં હતાં એ બાબત પર ભાર મૂકીને પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, તેમની સરકાર હવે સમગ્ર દેશમાં નદીઓને જોડવાની ઝુંબેશને વેગ આપી રહી છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, કેન-બેતવા લિન્ક પ્રોજેક્ટ વાસ્તવિક સ્વરૂપ ધારણ કરવા જઈ રહ્યો છે, જે બુંદેલખંડ વિસ્તારમાં સમૃદ્ધિ અને ખુશીઓનાં નવા દ્વાર ખોલશે. કેન-બેતવા લિન્ક પ્રોજેક્ટના લાભ પર ભાર મૂકતા શ્રી મોદીએ નોંધ્યું હતું કે, આ પ્રોજેક્ટથી મધ્યપ્રદેશના છત્તરપુર, ટીકમગઢ, નિવારી, પન્ના, દમોહ અને સાગર સહિત 10 જિલ્લાઓને સિંચાઈની સુવિધા મળશે. પીએમ મોદીએ નોંધ્યું હતું કે, આ પ્રોજેક્ટથી બાંદા, મહોબા, લલિતપુર અને ઝાંસી જિલ્લાઓ સહિત ઉત્તરપ્રદેશનાં બુંદેલખંડ ક્ષેત્રને પણ લાભ થશે.

પીએમ મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, "નદીઓને જોડવાના ભવ્ય અભિયાન હેઠળ બે પ્રોજેક્ટ શરૂ કરનાર મધ્યપ્રદેશ દેશનું પ્રથમ રાજ્ય બન્યું છે." તેમણે જણાવ્યું હતું કે, તેમની તાજેતરની રાજસ્થાનની મુલાકાત દરમિયાન પરબતી-કાલિસિંધ-ચંબલ અને કેન-બેતવા લિન્ક પ્રોજેક્ટ મારફતે કેટલીક નદીઓને જોડવાની પુષ્ટિ થઈ હતી. પ્રધાનમંત્રીએ નોંધ્યું હતું કે, આ સમજૂતીથી મધ્યપ્રદેશને પણ નોંધપાત્ર લાભ થશે.

પીએમ મોદીએ કહ્યું હતું કે, "જળ સુરક્ષા 21મી સદીનો સૌથી મોટો પડકાર છે." તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, પર્યાપ્ત પાણી ધરાવતા દેશો અને પ્રદેશો જ પ્રગતિ કરશે અને સમૃદ્ધ ક્ષેત્રો અને સમૃદ્ધ ઉદ્યોગો માટે પાણી આવશ્યક છે. પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, ગુજરાતમાંથી આવીને, જ્યાં મોટા ભાગનાં વિસ્તારોમાં વર્ષ દરમિયાન દુષ્કાળનો અનુભવ થાય છે, તેમણે પાણીનાં મહત્ત્વને સમજીને કહ્યું હતું કે, મધ્યપ્રદેશથી નર્મદા નદીનાં આશીર્વાદે ગુજરાતનું ભાગ્ય બદલી નાંખ્યું છે.

તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, મધ્યપ્રદેશના દુષ્કાળગ્રસ્ત વિસ્તારોને જળસંકટમાંથી મુક્ત કરાવવાની જવાબદારી તેમની છે. પ્રધાનમંત્રીએ નોંધ્યું હતું કે, તેમણે બુંદેલખંડનાં લોકોને, ખાસ કરીને ખેડૂતો અને મહિલાઓને, તેમની મુશ્કેલીઓ ઓછી કરવા માટે નિષ્ઠાપૂર્વક કામ કરવાનું વચન આપ્યું હતું. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, આ વિઝન હેઠળ બુંદેલખંડ માટે રૂ. 45,000 કરોડની પાણી સંબંધિત યોજના બનાવવામાં આવી હતી. પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, મધ્ય પ્રદેશ અને ઉત્તરપ્રદેશમાં તેમની સરકારોને સતત પ્રોત્સાહન આપવામાં આવ્યું હતું, જેના પગલે કેન-બેતવા લિન્ક પ્રોજેક્ટ હેઠળ દૌધન ડેમનો શિલાન્યાસ થયો હતો. તેમણે કહ્યું હતું કે, આ ડેમમાં સેંકડો કિલોમીટર સુધી ફેલાયેલી નહેર હશે, જે અંદાજે 11 લાખ હેક્ટર જમીનને પાણી પ્રદાન કરશે.

પીએમ મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, "વીતેલા દાયકાને ભારતનાં ઇતિહાસમાં જળ સુરક્ષા અને સંરક્ષણનાં અભૂતપૂર્વ દાયકા તરીકે યાદ કરવામાં આવશે." તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, અગાઉની સરકારોએ પાણી સાથે સંબંધિત જવાબદારીઓ વિવિધ વિભાગોમાં વહેંચી હતી, પણ તેમની સરકારે જ આ સમસ્યાનું સમાધાન કરવા માટે જલ શક્તિ મંત્રાલયની રચના કરી હતી. નરેન્દ્ર મોદીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, સૌપ્રથમ વખત દરેક ઘરને નળથી પાણી પહોંચાડવાનું રાષ્ટ્રીય અભિયાન શરૂ થયું છે. આઝાદી પછીનાં સાત દાયકા દરમિયાન માત્ર 3 કરોડ ગ્રામીણ પરિવારો પાસે જ નળનું જોડાણ હોવાનું જણાવતાં નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું હતું કે, છેલ્લાં પાંચ વર્ષમાં તેમણે 12 કરોડ નવા પરિવારોને નળથી પાણી પ્રદાન કર્યું છે અને આ યોજના પર રૂ. 3.5 લાખ કરોડથી વધારેનો ખર્ચ કર્યો છે. પ્રધાનમંત્રીએ જલ જીવન મિશનના અન્ય એક પાસા પર પાણી ગુણવત્તા પરીક્ષણ પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો, જેના પર એટલું ધ્યાન આપવામાં આવ્યું નથી અને કહ્યું હતું કે, દેશભરમાં 2,100 જળ ગુણવત્તા પ્રયોગશાળાઓ સ્થાપિત કરવામાં આવી છે અને 25 લાખ મહિલાઓને ગામડાઓમાં પીવાના પાણીની ચકાસણી માટે તાલીમ આપવામાં આવી છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, આ પહેલથી હજારો ગામડાઓને દૂષિત પાણી પીવાની, બાળકો અને લોકોને રોગોથી બચાવવાની મજબૂરીમાંથી મુક્તિ મળી છે.