ભારતઃ સ્પામ રોકવામાં નિષ્ફળ રહેતી ટેલિકોમ કંપનીઓને 10 લાખ રૂપિયા સુધીનો દંડ થશે

નવી દિલ્હીઃ કેન્દ્ર સરકારે ટેલિકોમ સેવા પ્રદાતાઓને ચેતવણી આપી છે કે જો તેઓ અનસોલિસિટેડ કોમર્શિયલ કોમ્યુનિકેશન્સ (UCC) અને SMS સાથે સંકળાયેલા સુધારેલા નિયમોનો અમલ કરવામાં નિષ્ફળ જાય તો તેમને 10 લાખ રૂપિયા સુધીના દંડની સજા ફટકારવામાં આવશે. ગ્રાહક સુરક્ષાને વધુ મજબૂત બનાવવાના હેતુથી સરકાર દ્વારા આ ચેતવણી આપવામાં આવી છે.

ટેલિકોમ રેગ્યુલેટરી ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા (TRAI) એ ટેલિકોમ કોમર્શિયલ કોમ્યુનિકેશન કસ્ટમર પ્રેફરન્સ રેગ્યુલેશન્સ (TCCCPR), 2018 માં સુધારા રજૂ કર્યા છે. તેનો ઉદ્દેશ્ય ટેલિકોમ સંસાધનોના દુરુપયોગના ઉભરતા દાખલાઓને સંબોધવાનો અને ગ્રાહકો માટે વધુ પારદર્શક વાણિજ્યિક સંચાર ઇકોસિસ્ટમને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે.

TRAI એ જણાવ્યું હતું કે, "યુસીસી ગણતરીની ખોટી રિપોર્ટિંગના કિસ્સામાં, એક્સેસ પ્રોવાઇડર્સને પ્રથમ ઉલ્લંઘનના કિસ્સામાં 2 લાખ રૂપિયા, બીજા ઉલ્લંઘનના કિસ્સામાં 5 લાખ રૂપિયા અને પછીના ઉલ્લંઘનના કિસ્સામાં 10 લાખ રૂપિયા સુધીની નાણાકીય ડિસઇન્સેન્ટિવ (FD) ચૂકવવા પડશે," "આ નાણાકીય પ્રતિબંધો નોંધાયેલા અને બિનનોંધાયેલા મોકલનારાઓ માટે અલગથી લાગુ પડશે," ટેલિકોમ નિયમનકારે જણાવ્યું હતું. વધુમાં, આ FDs, ઍક્સેસ પ્રદાતાઓ પર ફરિયાદોને ગેરકાયદેસર રીતે અવરોધિત કરવા અને સંદેશ હેડર અને સામગ્રી ટેમ્પ્લેટ્સની નોંધણી સંબંધિત તેમની જવાબદારીઓનું પાલન ન કરવા બદલ લાદવામાં આવેલી FDs ઉપરાંત હશે.

ટેલિકોમ મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, સુધારાનો ઉદ્દેશ્ય એ સુનિશ્ચિત કરવાનો છે કે કાયદેસર વ્યાપારી સંદેશાવ્યવહાર રજિસ્ટર્ડ સંસ્થાઓ દ્વારા થાય, જે સબ્સ્ક્રાઇબર્સની પસંદગી અને સંમતિના આધારે હોય. આ દેશમાં કાયદેસર આર્થિક પ્રવૃત્તિઓને ટેકો આપવાની જરૂરિયાત સાથે ગ્રાહકોના હિતોને સંતુલિત કરશે. ગ્રાહકો હવે બિન-નોંધાયેલ મોકલનારાઓ તરફથી મોકલવામાં આવતા સ્પામ (UCC) કોલ્સ અને સંદેશાઓ સામે ફરિયાદ કરી શકશે, વ્યાપારી સંદેશાઓને અવરોધિત કરવા અને પ્રાપ્ત કરવા માટે તેમની પસંદગીઓ દાખલ કરવાની જરૂર રહેશે નહીં.

સુધારેલા ધોરણો મુજબ, "ફરિયાદ પ્રક્રિયાને સરળ અને વધુ અસરકારક બનાવવા માટે, જો ગ્રાહક દ્વારા નોંધાવવામાં આવેલી ફરિયાદમાં ફરિયાદીનો નંબર, સ્પામ/UCC મોકલનારનો નંબર, સ્પામ પ્રાપ્ત થવાની તારીખ અને UCC વોઇસ કોલ/સંદેશ વિશે સંક્ષિપ્ત માહિતી જેવા ન્યૂનતમ જરૂરી ડેટા હોય તો ફરિયાદને માન્ય ફરિયાદ ગણવામાં આવશે." વધુમાં, ગ્રાહકો હવે સ્પામ/યુસીસી વિશે સ્પામ મળ્યાના 7 દિવસની અંદર ફરિયાદ કરી શકે છે, જે પહેલા 3 દિવસની સમય મર્યાદા હતી.

TRAI એ જણાવ્યું હતું કે, “નોંધાયેલ ન હોય તેવા વિક્રેતાઓ પાસેથી યુસીસી સામે કાર્યવાહી કરવા માટે એક્સેસ પ્રોવાઈડર્સની સમય મર્યાદા 30 દિવસથી ઘટાડીને 5 દિવસ કરવામાં આવી છે. યુસીસી મોકલનારાઓ સામે તાત્કાલિક કાર્યવાહી સુનિશ્ચિત કરવા માટે, તેમની સામે કાર્યવાહી કરવાના માપદંડોમાં સુધારો કરવામાં આવ્યો છે અને તેને વધુ કડક બનાવવામાં આવ્યા છે.

અગાઉ 'છેલ્લા 7 દિવસમાં મોકલનાર સામે 10 ફરિયાદો' સામે કાર્યવાહી શરૂ કરવાના માપદંડને સુધારીને 'છેલ્લા 10 દિવસમાં મોકલનાર સામે 5 ફરિયાદો' કરવામાં આવ્યો છે. નિયમનકારના મતે, આનાથી ઝડપી કાર્યવાહી શક્ય બનશે અને મોટી સંખ્યામાં સ્પામર્સને પણ આવરી લેવામાં આવશે. સુધારેલા નિયમો TRAI ને વધુ સુરક્ષિત અને વિશ્વસનીય ડિજિટલ સંચાર વાતાવરણને પ્રોત્સાહન આપવાની સાથે ગ્રાહક હિતોનું રક્ષણ કરવા સક્ષમ બનાવશે.