ભારત-ચીન વચ્ચે LAC અને કૈલાશ-માનસરોવર યાત્રા પર થઈ ચર્ચા

નવી દિલ્હીઃ ભારત અને ચીને સરહદી વિસ્તારોમાં લાઈન ઓફ એક્યુઅલ કન્ટ્રોલ(LAC) પર પરિસ્થિતિની વ્યાપક સમીક્ષા કરી હતી. બંને પક્ષોએ સરહદ પાર સહયોગ વહેલી તકે ફરી શરૂ કરવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો. આમાં સરહદ પારની નદીઓ અને કૈલાશ-માનસરોવર યાત્રા પર સહયોગનો પણ સમાવેશ થાય છે. ભારત-ચીન સરહદી બાબતો (WMCC) પર સલાહ અને સંકલન માટે કાર્યકારી પદ્ધતિની 33મી બેઠક દરમિયાન આ ચર્ચા થઈ હતી. આ બેઠક બેઇજિંગમાં યોજાઈ હતી. ભારતીય પ્રતિનિધિમંડળનું નેતૃત્વ વિદેશ મંત્રાલયમાં સંયુક્ત સચિવ (પૂર્વ એશિયા) ગૌરાંગલાલ દાસે કર્યું હતું, જ્યારે ચીની પ્રતિનિધિમંડળનું નેતૃત્વ ચીનના વિદેશ મંત્રાલયના સીમા અને સમુદ્રી બાબતોના વિભાગના મહાનિર્દેશક હાંગ લિયાંગે કર્યું હતું.

વિદેશ મંત્રાલયે કહ્યું કે, આ બેઠક 'સકારાત્મક' અને 'રચનાત્મક' વાતાવરણમાં યોજાઈ હતી. બેઠક પછી જારી કરાયેલા વિદેશ મંત્રાલયના નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, એકંદર દ્વિપક્ષીય સંબંધોના સુગમ વિકાસ માટે સરહદ પર શાંતિ અને સુલેહ-શાંતિ મહત્ત્વપૂર્ણ છે. બંને પક્ષોએ ડિસેમ્બર 2024માં બેઇજિંગમાં ભારત-ચીન સરહદ પ્રશ્ન પર ખાસ પ્રતિનિધિઓની 23મી બેઠક દરમિયાન લેવામાં આવેલા નિર્ણયોને અમલમાં મૂકવા અને સરહદ વ્યવસ્થાપનને આગળ વધારવા માટે વિવિધ પગલાં અને દરખાસ્તોની ચર્ચા કરી હતી. જ્યારે બંને પક્ષો આ દિશામાં સંબંધિત રાજદ્વારી અને લશ્કરી પદ્ધતિઓ જાળવવા સંમત થયા હતા. સરહદ પાર સહયોગ અને આદાનપ્રદાનની વહેલી પુનઃસ્થાપના, જેમાં સરહદ પાર નદીઓ અને કૈલાશ-માનસરોવર યાત્રાનો સમાવેશ થાય છે, તેની પણ ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. બેઠક દરમિયાન બંને દેશો આ વર્ષના અંતમાં ભારતમાં યોજાનારી આગામી ખાસ પ્રતિનિધિઓ (SRs)ની બેઠક માટે પૂરતી તૈયારીઓ કરવા માટે સાથે મળીને કામ કરવા સંમત થયા હતા.

ભારતીય પ્રતિનિધિમંડળના નેતાએ ચીનના સહાયક વિદેશ પ્રધાન હોંગ લીની પણ સૌજન્ય મુલાકાત લીધી. વિદેશ સચિવ વિક્રમ મિશ્રીએ 26-27 જાન્યુઆરીએ બંને દેશો વચ્ચે 'વિદેશ સચિવ-નાયબ વિદેશ મંત્રી મિકેનિઝમ' ની બેઠક માટે બેઇજિંગની મુલાકાત લીધી હતી. આ પછી બંને દેશોએ 2025ના ઉનાળામાં કૈલાશ માનસરોવર યાત્રા ફરી શરૂ કરવાનો નિર્ણય જાહેર કર્યો હતો. આ ચર્ચા દરમિયાન વિદેશ સચિવ મિસ્રી અને ચીનના ઉપવિદેશ પ્રધાન સન વેઇડોંગ સંબંધોને સ્થિર કરવા અને પુનઃનિર્માણ કરવા માટે કેટલાક લોકો-કેન્દ્રિત પગલાં લેવા સંમત થયા હતા. નવી દિલ્હી-બેઇજિંગ બંને દેશો વચ્ચે સીધી હવાઈ સેવાઓ ફરી શરૂ કરવા માટે સૈદ્ધાંતિક રીતે સંમત થયા હતા.