કાર્યસ્થળ અને રહેઠાણ વચ્ચે મુસાફરી વખતે થતા અકસ્માતોમાં વળતર મામલે સુપ્રીમ કોર્ટનો મહત્વનો નિર્દેશ

નવી દિલ્હીઃ સુપ્રીમ કોર્ટે સ્પષ્ટતા કરી હતી કે કર્મચારી વળતર કાયદાની જોગવાઈમાં વપરાયેલ 'કામ દરમિયાન અને તેના કારણે અકસ્માત' વાક્યમાં રહેઠાણ અને કાર્યસ્થળ વચ્ચે મુસાફરી કરતી વખતે થતા અકસ્માતોનો પણ સમાવેશ થશે. કોર્ટે કહ્યું કે, જ્યારે કર્મચારીઓને કામ પર જતા અથવા ઘરે પાછા ફરતી વખતે થતા અકસ્માતોની વાત આવે છે, ત્યારે કાયદાની કલમ-3 માં વપરાયેલા આ વાક્ય વિશે ઘણી શંકા અને અસ્પષ્ટતા છે. કર્મચારી વળતર કાયદા, 1923 ની કલમ-3 નોકરીદાતાની વળતર માટેની જવાબદારીઓ સાથે સંબંધિત છે. ન્યાયાધીશ મનોજ મિશ્રા અને ન્યાયાધીશ કે.વી. વિશ્વનાથનની બેન્ચે કહ્યું કે તથ્યોના આધારે વિવિધ ચુકાદાઓમાં તેનું અલગ અલગ અર્થઘટન કરવામાં આવ્યું છે.

તેમણે કહ્યું કે, અમે કર્મચારી વળતર કાયદાની કલમ-3 માં વપરાયેલ 'કામ દરમિયાન અને તેના કારણે અકસ્માત' વાક્યનું અર્થઘટન એવી રીતે કરીએ છીએ કે તેમાં કર્મચારીને તેના રહેઠાણથી કાર્યસ્થળ પર ફરજ માટે જતા અથવા કાર્યસ્થળથી ફરજ પછી તેના નિવાસસ્થાન પર પાછા ફરતી વખતે થતા અકસ્માતનો સમાવેશ થશે, જો કે અકસ્માતના સંજોગો, સમય, સ્થળ અને રોજગાર વચ્ચે જોડાણ સ્થાપિત થયું હોય.  સુપ્રીમ કોર્ટે ડિસેમ્બર 2011 ના બોમ્બે હાઈકોર્ટના આદેશને પડકારતી અરજીની સુનાવણી કરતી વખતે આ ચુકાદો આપ્યો હતો. હાઈકોર્ટે શ્રમ વળતર કમિશનર અને સિવિલ જજ, ઉસ્માનાબાદના આદેશને રદ કર્યો હતો, જેમાં એક વ્યક્તિના પરિવારના સભ્યોને વ્યાજ સાથે રૂ. 3,26,140 વળતર આપવાનો આદેશ આપવામાં આવ્યો હતો. આ વ્યક્તિનું ફરજ પર જતી વખતે અકસ્માતમાં મૃત્યુ થયું હતું.

કર્મચારીઓના વળતર કાયદા હેઠળ દાખલ કરાયેલા દાવા પર આ આદેશ આપવામાં આવ્યો હતો. સુપ્રીમ કોર્ટે પોતાના ચુકાદામાં કહ્યું હતું કે મૃતક ખાંડ ફેક્ટરીમાં ચોકીદાર તરીકે નોકરી કરતો હતો અને 22 એપ્રિલ, 2003 ના રોજ અકસ્માતના દિવસે, તેનો ફરજનો સમય સવારે 3 થી 11 વાગ્યા સુધીનો હતો. બેન્ચે કહ્યું કે તે નિર્વિવાદ છે કે તે તેના કાર્યસ્થળ તરફ જઈ રહ્યો હતો અને કાર્યસ્થળથી લગભગ પાંચ કિલોમીટર પહેલા એક જગ્યાએ થયેલા અકસ્માતમાં તેનું મૃત્યુ થયું હતું.