IIT મદ્રાસની ઐતિહાસિક સિદ્ધિ , સ્વદેશી લેન્ડિંગ ટેકનોલોજીનું સફળતાપૂર્વક પરીક્ષણ કરાયું
ચેન્નાઈ: ભારતીય ટેકનોલોજી સંસ્થા (IIT) મદ્રાસના સંશોધકોએ સ્વદેશી ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરીને વિમાન અને ડ્રોનને હેલિકોપ્ટરની જેમ ઊભી રીતે ઉપાડવા અને ઉતરવા સક્ષમ બનાવવા માટે એક મહત્વપૂર્ણ સફળતા પ્રાપ્ત કરી છે. આને વર્ટિકલ ટેક-ઓફ અને લેન્ડિંગ (VTOL) કહેવામાં આવે છે.
ઇન્ટરનેશનલ જર્નલ ઓફ એરોનોટિકલ એન્ડ સ્પેસ સાયન્સમાં પ્રકાશિત IIT ની આ સિદ્ધિ, દૂરના અને દૂરના વિસ્તારોમાં હવાઈ સેવાઓનો વિસ્તાર કરવા સક્ષમ બનાવશે જ્યાં લાંબા રનવે અથવા મોટા એરપોર્ટ બનાવવા મુશ્કેલ છે.
આ વિમાન હેલિકોપ્ટર કરતા ઝડપી અને વિમાન કરતા સસ્તું હશે. તે ચંદ્રયાન અને મંગળ મિશન જેવા અવકાશ મિશનમાં પણ ઉપયોગી થશે, જ્યાં ઉતરાણ પ્રક્રિયાઓ અત્યંત નાજુક હોય છે. આનાથી દૂરના વિસ્તારોમાં આપત્તિ રાહત અને પુરવઠા પ્રણાલી વિકસાવવામાં પણ મદદ મળશે.
એવું માનવામાં આવે છે કે આનાથી ભારત આગામી પેઢીની હવાઈ પ્રણાલી પ્રત્યે આત્મનિર્ભર પણ બની શકશે. આ અત્યાધુનિક પ્રયોગમાં સોફ્ટ લેન્ડિંગ માટે જરૂરી વેગ પ્રાપ્ત કરવા માટે હાઇબ્રિડ રોકેટ થ્રસ્ટરને વર્ચ્યુઅલ સિમ્યુલેશન સાથે જોડવાનો સમાવેશ થતો હતો. આ કારણે, વિમાન એક મીટર પ્રતિ સેકન્ડ કરતા પણ ઓછી ઝડપે ઉતર્યું.
ઉલ્લેખનીય છે કે આ VTOL ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ અમેરિકાના F-35B અને V-22 ઓસ્પ્રે વિમાનોમાં થાય છે. આ સંશોધનનું એક મહત્વનું પાસું એ છે કે ટીમે એક ખાસ હાઇબ્રિડ રોકેટ ઇંધણ વિકસાવ્યું છે જેને ઓક્સિડાઇઝર તરીકે ફક્ત સંકુચિત હવાની જરૂર પડે છે. આનાથી આવી સિસ્ટમોને હવાઈ વાહનોમાં એકીકૃત કરવાનું સરળ બને છે, ખાસ કરીને એવી પરિસ્થિતિઓમાં જ્યાં સંકુચિત હવા સરળતાથી ઉપલબ્ધ હોય.
ટીમે આ પ્રયોગ દ્વારા દર્શાવ્યું કે હાઇબ્રિડ રોકેટ મોટર્સ માત્ર પ્રવાહી એન્જિન કરતાં વધુ સુરક્ષિત નથી, પરંતુ તેમની રચના પણ પ્રમાણમાં સરળ છે. તાજેતરના વર્ષોમાં હાઇબ્રિડ રોકેટ સિસ્ટમ્સ લોકપ્રિય બની છે કારણ કે તે ઘન અને પ્રવાહી રોકેટ એન્જિનના ગુણધર્મોને જોડે છે અને તેને થ્રોટલ કરી શકાય છે, એટલે કે જરૂર મુજબ તેને ચાલુ અથવા બંધ કરી શકાય છે.