GST : રોજિંદા ખાદ્ય પદાર્થો કરમુક્ત, પ્રોસેસ્ડ ફૂડ પર ફક્ત 5% કર

નવી દિલ્હીઃ GST કાઉન્સિલે નેક્સ્ટ જનરેશન GST સુધારા હેઠળ ગ્રાહકો, નાના વેપારીઓ અને ખેડૂતોને રાહત આપવા માટે એક મોટી જાહેરાત કરી છે. આ અંતર્ગત, હવે કઠોળ, લોટ અને ચોખા જેવી આવશ્યક ખાદ્ય ચીજો સંપૂર્ણપણે કરમુક્ત રહેશે, જ્યારે પ્રોસેસ્ડ ફૂડ પર ફક્ત 5 ટકા GST લાગશે. આ નિર્ણયથી સામાન્ય લોકોના ઘરગથ્થુ ખર્ચમાં ઘટાડો થશે અને નાના વેપારીઓ પર કરનો બોજ ઓછો થશે.

માત્ર દરમાં ઘટાડો જ નહીં, કાઉન્સિલે ઘણા પ્રક્રિયાગત સુધારા પણ કર્યા છે. આમાં GST નોંધણી અને રિટર્ન ફાઇલ કરવાનું સરળ બનાવવું, ઇન્વર્ટેડ ડ્યુટી દાવાઓ માટે કામચલાઉ રિફંડની વ્યવસ્થા કરવી અને અપીલના ઝડપી નિકાલ માટે GSTAT (ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસીસ ટેક્સ એપેલેટ ટ્રિબ્યુનલ) ની સ્થાપનાનો સમાવેશ થાય છે. આ ફેરફારોથી વેપારીઓનો સમય બચશે, મુકદ્દમામાં ઘટાડો થશે અને કર પ્રણાલી વધુ પારદર્શક બનશે. ફૂડ સેક્ટરમાં આ સુધારાઓથી પ્રોસેસ્ડ ફૂડ ઉદ્યોગને મોટો ફાયદો થશે. નિષ્ણાતો માને છે કે સસ્તા ભાવ માંગમાં વધારો કરશે, જેનાથી ઉત્પાદનમાં વેગ આવશે. આનાથી ઉત્પાદન ક્ષેત્ર પણ મજબૂત બનશે અને સમગ્ર અર્થતંત્રમાં સકારાત્મક ચક્ર શરૂ થશે.

તે જ સમયે, GST કાઉન્સિલે કૃષિ ક્ષેત્ર માટે પણ મહત્વપૂર્ણ પગલાં લીધા છે. હવે બાયો-પેસ્ટીસાઈડ્સ અને સૂક્ષ્મ પોષકતત્ત્વો પરનો GST દર 12 ટકાથી ઘટાડીને 5 ટકા કરવામાં આવ્યો છે. આ ફેરફારથી ખેડૂતોને સીધો ફાયદો થશે કારણ કે પર્યાવરણને અનુકૂળ અને ટકાઉ ખેતી માટે જરૂરી ઇનપુટ્સ સસ્તા થશે. સરકારને આશા છે કે આનાથી ખેડૂતો રાસાયણિક જંતુનાશકોને બદલે બાયો-પેસ્ટીસાઈડ્સ અપનાવશે. આ જમીનના સ્વાસ્થ્ય, પાકની ગુણવત્તા અને પર્યાવરણીય સંરક્ષણ માટે પણ સારું રહેશે.

નાના ઓર્ગેનિક ખેડૂતો અને ખેડૂત ઉત્પાદક સંગઠનો (FPOs) ને આ પગલાથી સૌથી વધુ ફાયદો થશે. આ સરકારના "કુદરતી ખેતી મિશન" ના લક્ષ્યો સાથે પણ મેળ ખાય છે, જેનો ઉદ્દેશ ટકાઉ ખેતીને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે. ખાતર નિયંત્રણ આદેશ 1985 માં સૂચિબદ્ધ સૂક્ષ્મ પોષકતત્ત્વો પર પણ હવે ફક્ત 5 ટકા GST લાગશે. નિષ્ણાતો માને છે કે આ સુધારા ગ્રાહકો, ઉદ્યોગપતિઓ અને ખેડૂતોની ત્રણેય શ્રેણીઓ માટે ફાયદાકારક સોદો છે. એક તરફ ખાદ્ય ચીજવસ્તુઓ સસ્તી થશે, તો બીજી તરફ કૃષિ અને ગ્રામીણ અર્થતંત્ર મજબૂત થશે અને ઉદ્યોગને નવી ગતિ મળશે