ભારતમાં પાંચ વર્ષમાં રૂ. 7.08 લાખ કરોડની GST ચોરી પકડાઈ

નવી દિલ્હીઃ કેન્દ્રીય GST ક્ષેત્ર અધિકારીઓએ નાણાકીય વર્ષ 2024-25 સુધીના છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં લગભગ 7.08 લાખ કરોડ રૂપિયાની કરચોરી શોધી કાઢી છે, જેમાં લગભગ 1.79 લાખ કરોડ રૂપિયાની ઇનપુટ ટેક્સ ક્રેડિટ (ITC) છેતરપિંડીનો સમાવેશ થાય છે. નાણા રાજ્ય મંત્રી પંકજ ચૌધરીએ લોકસભામાં આ સંબંધિત ડેટા શેર કર્યો હતો. સરકાર દ્વારા આપવામાં આવેલા ડેટા અનુસાર, ફક્ત નાણાકીય વર્ષ 2024-25માં, CGST ક્ષેત્ર અધિકારીઓ દ્વારા 2.23 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુની ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ ટેક્સ (GST) ચોરી શોધી કાઢવામાં આવી છે.

સરકારે લોકસભામાં જણાવ્યું હતું કે, નાણાકીય વર્ષ 2025માં GST ચોરીના 30,056 કેસ મળી આવ્યા હતા. આમાંથી અડધાથી વધુ અથવા 15,283 કેસ ITC છેતરપિંડી સાથે સંબંધિત હતા. આ કેસોમાં 58,772 કરોડ રૂપિયાની કરચોરી કરવામાં આવી હતી. નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં, CGST ક્ષેત્ર અધિકારીઓ દ્વારા 2.30 લાખ કરોડ રૂપિયાની GST ચોરી શોધી કાઢવામાં આવી હતી. આમાં 36,374 કરોડ રૂપિયાની ITC છેતરપિંડીનો સમાવેશ થાય છે.

નાણાકીય વર્ષ 2023 માં લગભગ 1.32 લાખ કરોડ રૂપિયાની GST ચોરી પકડાઈ હતી. આ 24,140 કરોડ રૂપિયાના બનાવટી ITC દાવાઓ સાથે જોડાયેલી હતી. નાણાકીય વર્ષ 2022 અને નાણાકીય વર્ષ 2021 માં GST ચોરી અનુક્રમે 73,238 કરોડ રૂપિયા અને 49,384 કરોડ રૂપિયા હતી. આમાં અનુક્રમે 28,022 કરોડ રૂપિયા અને 31,233 કરોડ રૂપિયાની ITC છેતરપિંડીનો સમાવેશ થાય છે. છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં (2020-21 થી 2024-25), CGST ના ફિલ્ડ અધિકારીઓ દ્વારા 91,370 કેસોમાં કુલ 7.08 લાખ કરોડ રૂપિયાની GST ચોરી પકડાઈ હતી. આ સમયગાળા દરમિયાન સ્વૈચ્છિક થાપણો દ્વારા એકત્રિત કરાયેલા કર 1.29 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુ હતા. કરચોરીના ડેટામાં નાણાકીય વર્ષ 21 અને નાણાકીય વર્ષ 25 વચ્ચે 44,938 કેસોમાં આશરે રૂ. 1.79 લાખ કરોડની ITC છેતરપિંડીનો સમાવેશ થાય છે.

ચૌધરીએ જણાવ્યું હતું કે કેન્દ્ર સરકાર અને GSTN કરચોરી અટકાવવા માટે વિવિધ પગલાં લઈ રહ્યા છે, જેમ કે ઈ-ઇનવોઇસિંગ દ્વારા ડિજિટાઇઝેશન, GST એનાલિટિક્સ, સિસ્ટમ-ફ્લેગ્ડ મિસમેચના આધારે આઉટલાયર્સને હાઇલાઇટ કરવા, કાર્યવાહીપાત્ર ગુપ્ત માહિતી પૂરી પાડવા અને ચકાસણી માટે રિટર્ન પસંદ કરવા અને વિવિધ જોખમ પરિમાણોના આધારે ઓડિટ માટે કરદાતાઓની પસંદગી કરવી.

ચૌધરીએ જણાવ્યું હતું કે નાણાકીય વર્ષ 2024-25 માં ચોખ્ખા CGST સંગ્રહ સુધારેલા અંદાજના 96.7 ટકા હતા. સરકારે માહિતી આપી છે કે ચોખ્ખા CGSTમાં CGST, સંકલિત GST અને વળતર સેસનો સમાવેશ થાય છે. નાણાકીય વર્ષ 25 માં વાસ્તવિક સંગ્રહ રૂ. 10.26 લાખ કરોડથી વધુ હતો, જ્યારે સુધારેલા અંદાજ રૂ. 10.62 લાખ કરોડ હતો. નાણાકીય વર્ષ 24 માં ચોખ્ખી CGST વસૂલાત રૂ. 9.57 લાખ કરોડથી વધુ હતી, જે રૂ. 9.56 લાખ કરોડના સુધારેલા અંદાજના 100.1 ટકા હતી.