સરકારે વૈજ્ઞાનિક વિકાસને ટેકો આપવા માટે નાણાકીય નિયમો અને ખરીદી નીતિઓમાં સુધારો કર્યો છે: PM મોદી

નવી દિલ્હીઃ પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીએ સોમવારે (3 નવેમ્બર) ભારત મંડપમ ખાતે ઇમર્જિંગ સાયન્સ એન્ડ ટેકનોલોજી ઇનોવેશન કોન્ક્લેવ (ESTIC) 2025નું ઉદ્ઘાટન કર્યું. આ કાર્યક્રમ દરમિયાન તેમણે ભારતની વૈજ્ઞાનિક અને તકનીકી ક્ષમતાઓને મજબૂત બનાવવાના હેતુથી એક લાખ કરોડ રૂપિયાના સંશોધન, વિકાસ અને નવીનતા (RDI) યોજના ભંડોળનો પણ શુભારંભ કર્યો.

સભાને સંબોધતા પીએમ મોદીએ કહ્યું કે, "આજનો કાર્યક્રમ વિજ્ઞાન પર કેન્દ્રિત છે, પરંતુ તે પહેલાં, હું ભારતીય મહિલા ક્રિકેટ ટીમની ઐતિહાસિક જીત વિશે વાત કરવા માગુ છું. સમગ્ર રાષ્ટ્ર તેમની નોંધપાત્ર સિદ્ધિ માટે તેમના પર ગર્વ અનુભવે છે. હું ટીમને અભિનંદન આપું છું અને ભારતને ગૌરવ અપાવનાર તમામ ખેલાડીઓને મારી શુભકામનાઓ પાઠવું છું."

ભારતની તાજેતરની અવકાશ સફળતાનો ઉલ્લેખ કરતા પ્રધાનમંત્રીએ ઉમેર્યું કે, “ગઈકાલે, ઈસરોએ ભારતીય નૌકાદળના GSAT-7R (CMS-03) કોમ્યુનિકેશન સેટેલાઇટનું સફળતાપૂર્વક પ્રક્ષેપણ કર્યું. હું ઈસરો અને આ મિશનમાં સામેલ તમામ વૈજ્ઞાનિકોને અભિનંદન આપું છું. આજે વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી માટે વધુ એક મહત્વપૂર્ણ સીમાચિહ્નરૂપ છે. ઉભરતી નવીનતાઓની ચર્ચા કરવાની જરૂર હતી, અને આ વિચાર આ કોન્ક્લેવની કલ્પના તરફ દોરી ગયો, જે હવે વાસ્તવિકતા બની ગઈ છે.”

નવીનતામાં ભારતની વધતી જતી વૈશ્વિક હાજરી પર પ્રકાશ પાડતા, પીએમ મોદીએ કહ્યું કે, “આજે આપણી વચ્ચે નોબેલ પુરસ્કાર વિજેતાઓ હોવાનો ગર્વ છે. વિજ્ઞાનમાં પરિવર્તનની ગતિ હવે રેખીય નહીં પરંતુ ઘાતાંકીય છે. અમારી સરકારે સંશોધન અને વિકાસમાં નવી તકો માટે માર્ગ મોકળો કરવા માટે એક લાખ કરોડ રૂપિયાનું RDI સ્કીમ ફંડ શરૂ કર્યું છે. અમારું લક્ષ્ય ફક્ત જાહેર સંસ્થાઓમાં જ નહીં પરંતુ ખાનગી ક્ષેત્રમાં પણ નવીનતાને પ્રોત્સાહન આપવાનું છે. આધુનિક નવીનતા ઇકોસિસ્ટમ બનાવવા માટે, અમે 'સંશોધન કરવાની સરળતા' પર ભાર મૂકી રહ્યા છીએ. આ દિશામાં, અમારી સરકારે વૈજ્ઞાનિક વિકાસને ટેકો આપવા માટે નાણાકીય નિયમો અને ખરીદી નીતિઓમાં પહેલાથી જ સુધારો કર્યો છે.”

કેન્દ્રીય મંત્રી જિતેન્દ્ર સિંહે, જેમણે આ કાર્યક્રમને સંબોધન કર્યું હતું, તેમણે પ્રધાનમંત્રીના વિઝન અને પ્રોત્સાહન બદલ આભાર વ્યક્ત કર્યો. તેમણે કહ્યું કે, “ESTIC 2025નું આયોજન એવા સમયે થઈ રહ્યું છે જ્યારે ભારત પ્રત્યે વિશ્વની ધારણા બદલાઈ ગઈ છે. દાયકાઓથી, આપણા વૈજ્ઞાનિકો પાસે તેમની અપાર પ્રતિભા હોવા છતાં પૂરતી સુવિધાઓનો અભાવ હતો. પીએમ મોદીના નેતૃત્વમાં, આપણે હવે વિકાસ ભારત (વિકસિત ભારત) બનવાના માર્ગ પર છીએ. સ્ટાર્ટઅપ્સ, ગગનયાન, બાયોટેકનોલોજી અને રસીઓમાં આપણી પ્રગતિએ આપણને વિશ્વની ચોથી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા તરીકે ઉભરી આવવામાં મદદ કરી છે.” 

તેમણે વધુમાં નોંધ્યું કે, સ્ટાર્ટઅપ ઇકોસિસ્ટમ મહાનગરોથી આગળ વધી છે, જેમાં ટાયર 2 અને ટાયર 3 શહેરોમાંથી નવીન સાહસો ઉભરી રહ્યા છે. કાર્યક્રમ દરમિયાન સંશોધન, વિકાસ અને નવીનતા (RDI) યોજના પર એક ટૂંકી ફિલ્મ પણ પ્રદર્શિત કરવામાં આવી હતી. દિવસની શરૂઆતમાં, પીએમ મોદીએ તેમના સોશિયલ મીડિયા પર કહ્યું કે, ભારત મંડપમ ખાતે યોજાનાર ઇમર્જિંગ સાયન્સ, ટેકનોલોજી અને ઇનોવેશન કોન્ક્લેવ (ESTIC) 2025 વિજ્ઞાન, શિક્ષણ, સંશોધન અને અન્ય ક્ષેત્રોના મુખ્ય હિસ્સેદારોને એકસાથે લાવશે, અને એ ખૂબ જ આનંદની વાત છે કે સંશોધન વિકાસ અને નવીનતા (RDI) યોજના ભંડોળ પણ શરૂ કરવામાં આવશે, જે સમગ્ર ભારતમાં અનેક સંશોધકોને પ્રોત્સાહન આપશે.

3-5 નવેમ્બર દરમિયાન યોજાનાર 'ESTIC 2025' કોન્ક્લેવ, નોબેલ પુરસ્કાર વિજેતાઓ, પ્રખ્યાત વૈજ્ઞાનિકો, નવીનતાઓ અને નીતિ નિર્માતાઓ સાથે શૈક્ષણિક, સંશોધન સંસ્થાઓ, ઉદ્યોગ અને સરકારના 3,000 થી વધુ સહભાગીઓને એકઠા કરશે. પ્રધાનમંત્રી કાર્યાલય (PMO) દ્વારા એક નિવેદન અનુસાર, ચર્ચા 11 મુખ્ય વિષયોના ક્ષેત્રો પર કેન્દ્રિત હશે, જેમાં એડવાન્સ્ડ મટિરિયલ્સ અને મેન્યુફેક્ચરિંગ, આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ, બાયો-મેન્યુફેક્ચરિંગ, બ્લુ ઇકોનોમી, ડિજિટલ કોમ્યુનિકેશન્સ, ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને સેમિકન્ડક્ટર મેન્યુફેક્ચરિંગ, ઇમર્જિંગ એગ્રીકલ્ચર ટેક્નોલોજી, ઉર્જા, પર્યાવરણ અને આબોહવા, આરોગ્ય અને તબીબી ટેકનોલોજી, ક્વોન્ટમ સાયન્સ અને ટેકનોલોજી અને અવકાશ ટેકનોલોજીનો સમાવેશ થાય છે.

નિવેદનમાં ઉમેર્યું કે, "ESTIC 2025 માં અગ્રણી વૈજ્ઞાનિકો દ્વારા વાર્તાલાપ, પેનલ ચર્ચાઓ, પ્રેઝન્ટેશન અને ટેકનોલોજી પ્રદર્શનો રજૂ કરવામાં આવશે, જે ભારતના વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી ઇકોસિસ્ટમને મજબૂત બનાવવા માટે સંશોધકો, ઉદ્યોગ અને યુવા નવીનતાઓ વચ્ચે સહયોગ માટે એક પ્લેટફોર્મ પૂરું પાડશે," વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી માટે કેન્દ્રીય રાજ્ય મંત્રી (સ્વતંત્ર હવાલો), જીતેન્દ્ર સિંહના જણાવ્યા અનુસાર, 'ESTIC 2025' એ યુવા નવીનતાઓ, સ્ટાર્ટઅપ્સ અને સંશોધકો માટે નવીન ઉકેલો પ્રદર્શિત કરવા, માર્ગદર્શન શોધવા અને ઉદ્યોગ અને હિસ્સેદારો સાથે જોડાવા માટેનું એક મંચ છે. ESTIC 2025 એક પરિણામ-લક્ષી ફોરમ તરીકે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યું છે જે હિસ્સેદારોના યોગદાનની ઉજવણી કરે છે જ્યારે સંશોધકો, ઉદ્યોગસાહસિકો, ઉદ્યોગ અને ભંડોળ સંસ્થાઓ વચ્ચે સહયોગને પ્રોત્સાહન આપે છે.