ફાર્માસ્યુટિકલ્સ અને તબીબી ઉપકરણો ક્ષેત્રે એક વર્ષમાં રૂ. 11888 કરોડનું વિદેશી રોકાણ

નવી દિલ્હીઃ ભારતના ફાર્માસ્યુટિકલ્સ અને તબીબી ઉપકરણો ક્ષેત્રે 31 માર્ચ, 2025ના રોજ પૂરા થયેલા નાણાકીય વર્ષમાં એપ્રિલથી ડિસેમ્બર દરમિયાન 11 હજાર 888 કરોડ રૂપિયાના સીધા વિદેશી રોકાણનો પ્રવાહ જોવા મળ્યો છે. આ ઉપરાંત, ફાર્માસ્યુટિકલ્સ વિભાગ દ્વારા સંકલિત આંકડાઓ અનુસાર, 2024-25 દરમિયાન બ્રાઉનફિલ્ડ પ્રોજેક્ટ્સ માટે 7 હજાર 246.40 કરોડ રૂપિયાની 13 એફડીઆઈ દરખાસ્તોને મંજૂરી આપવામાં આવી છે, જેનાથી કુલ એફડીઆઈ 19 હજાર 134.4 કરોડ રૂપિયા થઈ ગયું છે.એક સત્તાવાર નિવેદન અનુસાર, સરકારની ઉત્પાદન સાથે સંકળાયેલી પ્રોત્સાહન (પી. એલ. આઈ.) યોજના સ્થાનિક ઉત્પાદનને વેગ આપવા, રોકાણ આકર્ષવા, આયાત પર નિર્ભરતા ઘટાડવા અને નિકાસ વધારવા માટે પરિવર્તનકારી પહેલ સાબિત થઈ છે. પી. એલ. આઈ. યોજના હેઠળની એક નોંધપાત્ર સિદ્ધિ લક્ષિત રોકાણોને વટાવી ગઈ છે.

ભારતમાં તબીબી ઉપકરણોનું ક્ષેત્ર ભારતીય આરોગ્ય સંભાળ ક્ષેત્રનો આવશ્યક અને અભિન્ન ઘટક છે, ખાસ કરીને તમામ તબીબી પરિસ્થિતિઓ અને વિકલાંગતાઓના નિવારણ, નિદાન, સારવાર અને વ્યવસ્થાપન માટે. મેડિકલ ડિવાઇસીસ સેક્ટર બહુ-શાખાકીય ક્ષેત્ર છે. તેના ઘટક ઉપકરણ વર્ગો આ પ્રમાણે છે-

ઇલેક્ટ્રો-મેડિકલ ઉપકરણ
પ્રત્યારોપણ
ઉપભોક્તા અને નિકાલજોગ
સર્જિકલ ઉપકરણો
ઇન વિટ્રો ડાયગ્નોસ્ટિક રીએજન્ટ્સ

મેડિકલ ડિવાઇસ ઉદ્યોગના કેટલાક સેગમેન્ટ્સ અત્યંત મૂડી-સઘન છે, જેમાં લાંબોપૂર્વતૈયારીનો ગાળો છે, અને આ ક્ષેત્રમાં નવી ટેકનોલોજીને અપનાવવા માટે નવી ટેકનોલોજીનો સતત સમાવેશ કરવાની અને હેલ્થકેર વ્યાવસાયિકોને સતત તાલીમ આપવાની જરૂર પડે છે.

ફાર્માસ્યુટિકલ વિભાગ એફડીઆઈ નીતિ અનુસાર મંજૂરી કે અસ્વીકાર માટે ફાર્માસ્યુટિકલ અને મેડિટેક પ્રવૃત્તિઓમાં સરકારની મંજૂરી હેઠળ આવતી એફડીઆઈની દરખાસ્તોને ધ્યાનમાં લે છે. નાણાકીય વર્ષ 2024-25માં એપ્રિલ 2024થી ડિસેમ્બર 2024 સુધીમાં એફડીઆઈનો પ્રવાહ (ફાર્માસ્યુટિકલ્સ અને મેડિકલ ડિવાઈસ બંનેમાં) ₹11,888 કરોડ રહ્યો છે. આ ઉપરાંત ફાર્માસ્યુટિકલ વિભાગે નાણાકીય વર્ષ 2024-25 દરમિયાન બ્રાઉનફિલ્ડ પ્રોજેક્ટ્સ માટે ₹7,246.40 કરોડના મૂલ્યની 13 એફડીઆઇ દરખાસ્તોને મંજૂરી આપી છે.