ભારતની ઇલેક્ટ્રોનિક્સ ચીજવસ્તુઓની નિકાસમાં 35 ટકાનો જંગી વધારો
વાણિજ્ય મંત્રાલય દ્વારા જાહેર કરાયેલા આંકડા અનુસાર, ડિસેમ્બર 2024 માં ભારતની 'ઇલેક્ટ્રોનિક્સ નિકાસ' 35.1 ટકા વધીને 2023 ના સમાન મહિનામાં 2.65 અબજ ડોલરથી 3.58 અબજ ડોલરની બે વર્ષની ઊંચી સપાટીએ પહોંચી ગઈ. આ ઉચ્ચ મૂલ્યના ભારતીય માલની વધેલી વિદેશી માંગ અને સ્થાનિક ઉત્પાદન ક્ષમતાઓના વિસ્તરણને પ્રતિબિંબિત કરે છે.
વાણિજ્ય સચિવ સુનિલ બર્થવાલે જણાવ્યું હતું કે, ડિસેમ્બર 2024માં ઇલેક્ટ્રોનિક માલની નિકાસ છેલ્લા 24 મહિનામાં અત્યાર સુધીની સૌથી વધુ હતી. કેન્દ્રની ઉત્પાદન-સંલગ્ન પ્રોત્સાહન (PLI) યોજનાની સફળતાને કારણે દેશમાં નવી ઉત્પાદન ક્ષમતાઓનો વિકાસ થયો હોવાથી ઇલેક્ટ્રોનિક્સ માલ ભારતના નિકાસ બાસ્કેટમાં સૌથી ઝડપથી વિકસતા ક્ષેત્ર તરીકે ઉભરી આવ્યો છે. દેશની ઇલેક્ટ્રોનિક્સ નિકાસ એપ્રિલ-નવેમ્બર 2024-25માં 27.4 ટકા વધીને 22.5 બિલિયન ડોલર થઈ, જે 2023-24ના સમાન સમયગાળામાં 17.66 બિલિયન ડોલર હતી.
ઉદ્યોગ સંગઠન ઇન્ડિયા સેલ્યુલર એન્ડ ઇલેક્ટ્રોનિક્સ એસોસિએશન (ICEA) એ જણાવ્યું છે કે, છેલ્લા બે વર્ષમાં આ ક્ષેત્રમાં સતત વૃદ્ધિ જોવા મળી છે કારણ કે જાન્યુઆરી-સપ્ટેમ્બર 2023 દરમિયાન ભારતમાંથી યુએસમાં ઇલેક્ટ્રોનિક્સ નિકાસ વાર્ષિક ધોરણે બમણી થઈને 6.6 બિલિયન થઈ ગઈ છે. ભારતના ટોચના નિકાસકારોમાં ઇલેક્ટ્રોનિક માલ હવે એન્જિનિયરિંગ ઉત્પાદનો અને પેટ્રોલિયમ પછી ત્રીજા સ્થાને પહોંચી ગયો છે, જે ગયા વર્ષે છઠ્ઠા સ્થાને હતો. એપલ અને સેમસંગ જેવી મોટી કંપનીઓ દેશમાં ઉત્પાદનનો વિસ્તાર કરી રહી હોવાથી ઇલેક્ટ્રોનિક્સ ક્ષેત્રે સ્માર્ટફોન નિકાસમાં 45 ટકાનો વધારો જોવા મળ્યો છે.
PLI યોજના અને સરકાર દ્વારા ઝડપી મંજૂરી એક મોટી સફળતા સાબિત થઈ રહી છે કારણ કે વૈશ્વિક દિગ્ગજો વૈકલ્પિક સપ્લાય ચેઇન સ્થાપવા માટે અલગ પડેલા ચીનથી આગળ જુએ છે. ભારતમાં એપલના પ્રવેશથી આ વર્ષે સ્માર્ટફોન નિકાસમાં વધારો થયો છે. કન્ઝ્યુમર ઇલેક્ટ્રોનિક્સ, સોલાર મોડ્યુલ્સ, ડેસ્કટોપ અને રાઉટર્સની નિકાસમાં પણ મજબૂત વૃદ્ધિ નોંધાઈ છે. દેશમાં સેમિકન્ડક્ટર ઉત્પાદન ક્ષમતાઓની સ્થાપના સાથે ઇલેક્ટ્રોનિક્સ નિકાસમાં વધુ વધારો થવાની અપેક્ષા છે, એમ એક વરિષ્ઠ અધિકારીએ જણાવ્યું હતું.
કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે તાજેતરમાં જ ગુજરાતના સાણંદ ખાતે રૂ. 3,307 કરોડના રોકાણ સાથે સેમિકન્ડક્ટર યુનિટ સ્થાપવાના કેન્સ સેમિકોનના પ્રસ્તાવને મંજૂરી આપી હતી. આ ઇન્ડિયા સેમિકન્ડક્ટર મિશન (ISM) હેઠળ મંજૂર કરાયેલું પાંચમું સેમિકન્ડક્ટર યુનિટ છે અને સાણંદમાં સ્થાપિત થનાર બીજું યુનિટ છે.